Page 88 - Dergi Bursa Nisan 2013

86
Kesin olmamakla birlikte Tunç
Çağı’nda (M.Ö. 3000-1200) Assos’ta
yaşayanların olduğuna dair arkeolojik
kalıntılar bulunuyor. Homeros
ise Tiria’nın güneyinde Leleglerin
yaşadığını ve bunların Truva Savaşı’nda
bölgede denizcilik ve korsanlık
yaptıklarını belirtiyor. M.Ö. 7. yüzyılda,
Thrakia ve Mysialıların yerleştiği Güney
Troias, Lesbos(Midilli) üzerinden
gelen Aioller tarafından işgal edilmiş...
Bu dönemden söz eden Strabon da,
Methymnalı göçmenlerin Assos’a
yerleştiklerini ve Assos’un 20 km.
doğusunda yarı barbar bir kavim
olan Gargaralıların kenti Gargara’ya
değinmiş... M.Ö.560’da bütün bu
yöre Lidyalıların eline geçmiş ve Batı
Anadolu kentleri gibi Assos da onlara
bağlanmış ancak Salamis’te Perslerin
yenilmesi ve İskender’in Anadolu’ya
gelişi ile bağımsızlığına kavuşmuş...
MS.5. yüzyılda Atina’nın
güçlenmesi sonucunda Delos Deniz
Birliği(M.Ö.478) kurulmuş. Phokaia,
Samos, Teos, Pitane, Miletos, Lesbos
gibi İon ve Aiolia’nın güçlü kentleriyle
birlikte kurucu üye olarak Assos da
bu birliğe katılmış... M.Ö.412’de Pers
Kralı Dareios ile antlaşma uyarınca
Ispartalılar, onların Anadolu kıyılarında
yeniden güçlenmeleri için yardım
etmişler. Böylece Ispartalı Nauarkhos,
Lysandros’un yardımı ile Persler,
Atina donanmasını M.Ö.407’de
yenmiş, bunun ardından gelen Aigos
Potamos yenilgisi (M.Ö.405) ile
Batı Anadolu kıyılarında yaşayanlar
yeniden Perslerin egemenliğini
kabul etmek zorunda kalmışlar...
M.Ö.387 yılında yapılan Antalkidas
Barışı’ndan hemen sonra aslen
tüccar olan Eubolos kendisini Assos
Kralı ilan etmiş ancak, ölümünden
sonra hizmetkarlarından Hermesias
yönetimi ele geçirmiş... Hermesias’ın
bağımsızlığı M.Ö.345 yılına kadar
sürmüş, davetini kabul ettiği Pers
generallerinden Rodoslu Memnon
tarafından esir alınarak sorgulanmak
üzere Pers başkentine gönderilerek
çarmıha gerdirilmiş...
M.Ö.334’te İskender, Granikos
Çayı kenarında yaptığı savaşta
Persleri yenerek bölgeyi onların
egemenliğinden kurtarmış. İskender’in
ölümünden sonra ise Assos, onun
komutanları ile Seleukoslar arasında
pazarlık konusu olmuş. Assos yöresi
bir ara Troias’ı işgal eden Galyalıların
eline geçmiş. Bergama Krallığı’nın
güçlenmesi ve M.Ö.216’da Arisbe’de
yenilmeleri üzerine Galyalılar yöreden
çıkarılmış. Bundan sonra Assos,
Bergama Krallığı ile birleşmiş, bu
durum M.Ö.133’e Attalos’un Krallığı’nı
vasiyet yoluyla Roma İmparatorluğu’na
bırakmasına kadar sürmüş... Roma
döneminde Assos büyük gelişim
göstermiş. Assos’u ziyaret eden St.Paul
ve St.Lukos, kentin Hıristiyanlığı kabul
etmesinde etkili olmuş. Anadolu’da
Hıristiyanlığı en erken kabul eden
kentler arasında Assos da yer almış...
Haçlı Seferleri sırasında Federik
Barbarossa Çanakkale Boğazı’nı
geçtikten sonra Assos ve çevresini
tahrip etmişler. 4.Haçlı Seferi’nde
İmparator Balwin’in kardeşi Hendi
de Hainault kenti ele geçirmiş ve
bundan sonra Assos 20 yıl Frankların
yönetiminde kalmış. Bizanslı Komutan
Makhron yönetimindeki Assos en son,
14.yy başlarında Osmanlılar tarafından
ele geçirilmiş...
Aristo Felsefe Okulu’nun hikayesi
Assos Kentinin yönetimini eline
geçiren Banker Eubulos bağımsızlığını
ilan eder. Onun ölümünden sonra
yönetimi kölesi olan Hermenias el
alır. Eubulos zamanında felsefe
eğitimi için Platon'un Atina'daki okulu
Akademi'ye gitmiş olan Hermenias,
orada tanıştığı Aristo'yu Assos'a davet
eder. Hermenias, Platon'un ünlü
eseri Devlet'te anlattığı ideal devlet
yönetimini uygulama hevesindedir.
Aristo, hocası Platon'un ölümünden
sonra M.Ö. 347'de Assos kentine gider.
Burada Hermias'ın siyasi danışmanı ve
dostu olur. Aynı esnada, özgünlüğünü
daha o zamandan belli eden bir okul
kurar. Bu okuldaki girişimleri arasında
yaşam bilimi üzerine çalışmaları yer
alır. Hermenias'ın yeğeni Pythias ile
evlenir. Okulda geçirdiği 3 seneden
sonra M.Ö. 344 yılında, komşu Lesbos
(Midilli) Adası’nın doğu kıyısındaki
Mytilene (Midilli) kentine varır. Oğlu
İskender (Büyük İskender) için iyi bir
öğretmen arayan II. Philip, görevi,
Assos'taki okulun yöneticisi olan
Aristo'ya önerir ve o da bu öneriyi
seve seve kabul ederek, II.Philip'in
oturmakta olduğu Pella'ya gider.
Dostu Hermenias'ın Persler tarafından
çarmıha gerilerek öldürüldüğünü
Pella'da öğrenir ve M.Ö. 343'te onun
adına bir kaside yazar. Günümüzde
Assos felsefeciler için hala önemini
koruyor. Birçok toplantı ve felsefe
etkinliği Assos’un klasikleri arasında...
Assos'ta Felsefe ismiyle hazırlanan
etkinlik sayesinde; felsefe tutkunları
Assos'ta buluşarak, yapaylıktan uzak,
doğal bir tartışma ve diyalog, karşılıklı
etkileşim ortamı yakalıyor. Hem
uluslararası hem de ulusal çapta
olan toplantıların dili İngilizce. Athena
Tapınağı’nda gün batımında şarap
eşliğinde yapılan tanışma ile başlayan
toplantılar, akşam yemekleri, Truva
ziyareti ve klasik müzik konserleri gibi
etkinliklerle sürüyor.
Assos’un tarihi
gezi-yorum