Mavi bir düş üzerimizdeki

Hex     : #0000FF

RGB    : 0, 0, 255

CMYK  : 100, 100, 0, 0

Hayal ettiklerinin yerine başka hiçbir şeyi koyamayanların rengidir mavi. En çok gündüzleri ifade bulan ışıktır. Gecenin koyu yüzüne ilk karşı koyandır. Ne kadar dalıp gitse insan, sonu hiç gelmeyendir.

Kimisine tükenmek bilmez umut verir, kimisine özgürlük… Rahatlatıcı ve ikna edici etkisi bilimsel olarak kanıtlanmış olan mavi, dünyanın 3’te ikisini kaplamış, her daim “üzerimizde” olan bir renktir… “Bir alev gibi deli mavi”dir sevgili, “mavi mavi masmavi”dir gözleri…

“Renklerin en derini, en özdeksizi olan mavi renk; göğün, havanın, gölgenin, suyun, durgun denizlerin rengi olarak en serin, en soğuk renktir. Sakin ve dinginlik veren bir renk olan mavinin hareketi ancak koyulaştırıldığında (yani siyahla karıştığında) artar. Temizleyen, besleyen ve serinleten suyun sembolü olan bu rengin açık tonları, daha çok sonsuz göğü ve hareketsizliği temsil ettiği için, düşünceleri, duyguları sonsuzluğa taşır ve kişiyi melankolik yapar, yaşadığı dünyadan uzaklaştırır, içine kapanmasına neden olur. Mavi, dünyevi bir renk değil, tipik ilahî bir renktir” diyor renklerin dilini en güzel kullanan isimlerden bir tanesi olan Ressam Vassilly Kandinsky… 

Mavi, soğuk renk olarak bilinmesine rağmen; sarı kadar dikkat çekici, kırmızı kadar çarpıcı, turuncu kadar sıcak gelir insana. Kayıtsız kalamaz insan, birazı asi, birazı âşıktır. Her şeyi içine alan havanın, evreni sarmalayan o derin boşluğun rengidir Mavi… Kırmızı ve yeşilin çocuğudur. Mavi renk en çok gökyüzünün ve denizin simgesidir. Yerküre aslında suküredir. Çünkü denizler ve okyanuslar gezegenimizin neredeyse dörtte üçüdür.  Mavi huzuru simgeler. Arap ülkeleri, mavinin kan akışını yavaşlattığına inanır. Batıda ise intiharları azaltmak için köprü ayakları maviye boyanır. Strese ve içsel sıkıntılara çok iyi gelen mavi renk, insanlarda sakinleştirici etki yapar. Mavi ayrıca her nedense erkeklerin rengidir. Erkek nüfus cüzdanları mavidir.

Mavi detaylar 

• Mavi kelimesi Arapça “su gibi” anlamına gelen Ma’i kelimesinden Türkçeleşmiştir. Divan-ı Lügat-ı Türk’te Çaqır (çakır) olarak geçer.

• Mavi doğada zehirle özdeşleşen bir renktir. Her tür canlı maviden mümkün mertebe uzak durmaya çalışır. Mavi sebze ya da meyve de bu sebepten pek yoktur. Gökyüzü, Güneş ışığının Rayleigh dağılımına uğraması sonucu mavi gözükür. Suyun mavi gözükmesi ise suyun kırmızı civarındaki dalga boylarını soğurması sebebiyledir…

• Kulakların pasını alan bir müzik türü olan Blues (maviler)’un siyahî Amerikalılar tarafından bu şekilde adlandırılmasının sebebi, şarkıların hüznü taşımasıdır. Mavi ile bu hüzün daha da artar. 

• İtalya’nın ulusal rengi Azurro’dur yani açık mavi… Hindistan’ın ulusal spor rengidir ve laikliği simgeler. Çevresi okyanusla veya denizle çevrili ülkelerin bayraklarının çoğu mavidir.

• Mavi beyazla birleşince barışı temsil eder. Nitekim Birleşmiş Milletler’in bayrağı mavi beyazdır. Mavi, sarı ile birlikte; İsveç, Kazakistan ve Ukrayna ülkelerinin, yeşil ile birlikte Brezilya’nın, kırmızı ile birlikte Kolombiya, Venezuela, Ekvator, Çat, Romanya ve Moldova ülkelerinin bayraklarında kullanılır.

• Mavi doğalgazın ve ocaklarımıza uzanan ateşin de rengidir. Kırmızı, yeşil ve maviden oluşan renk sisteminin en kısa dalga boylu olanıdır. Karşıt rengi turuncudur.

• Mavi, hormonsal etkinlikleri azaltır. Kan basıncını ve nabız oranını yavaşlattığı saptanmıştır. Antiseptik özelliğiyle yaralar üzerinde iyileştirici etkisi vardır. Terlemeyi arttırır, ateşi düşürür ve ağrıyı azaltır.

• Beyni uyararak yaşama isteğini tetiklemede etkili olan Mavi ile birçok rahatsızlık tedavi edilebilir. Yanıklar, katarakt, ateşli hastalıklar baş ağrısı kalp çarpıntısı, uykusuzluk, böbrek hastalıkları, romatizma ve öksürük bunlardan sadece birkaçı…

• Mavi, sezgi gücü ve karmaşık zihinsel becerilerle de anılır. Mavi renk, sinirleri yatıştırması ile derin düşünme ve duygusal arınma yollarını açar. Beyni rahatlatırken içe dönüklüğü kabuğundan çıkartabilir.

• Sakinliği simgeleyen mavi, geniş alanlarda kullanıldığında ise kasvetli bir görüntü yaratır. Bu nedenle özellikle açık mavi, ofis ve ev ortamlarında ciddiyeti göstermek amacıyla sıkça tercih edilen bir renktir. Diğer yandan açık mavi renk, mekânsal ferahlık sağlarken, koyu mavi ise serinlik veren bir etki yaratır. Mavi, yeme içgüdüsünü engelleyen bir renk olduğu için yemek odalarında pek kullanılmaz.

• Duyguları sakinleştiren ve bedeni dinlendiren, paylaşım ve ilişki kurma duygularını anlayabilme yeteneğini geliştiren Mavi; özellikle çocukların iletişim kurabilmesi için duyarlı ve güvenilir bir atmosfer yaratır. Zihinsel sakinlik yaratmak ve duygusal dengeyi sağlayabilmek için çocuklarla ilgili her alanda mavi kullanılabilir. 

• Dünya şairi Nazım Hikmet’in 1941 yılından sonra Bursa Hapishanesi’nde geçirdiği dönemi anlatan Mavi Gözlü Dev isimli filmde ünlü şairi Yetkin Dikinciler canlandırır. Yönetmen ise Biket İlhan’dır. Filmin adı, Nazım Hikmet’in ‘Mavi Gözlü Dev, Minnacık Kadın ve Hanımelleri’ adlı şiirinden derlenmiştir. Mavinin kimliği filmde sıkça hissedilir. Nazım da mavidir, gözleri de…

• Mavi denince akla ilk gelenlerden bir tanesidir herhalde mavi boncuk… Nazar boncuğu diye de bilinir. Nazar inanışı İslamiyet öncesi Türk geleneklerinden kalma bir inanıştır. Mavi boncuğa Türk halkının ilgisi ise 74 yapımlı Ertem Eğilmez imzalı kadro zengini filmle daha da artar. Mavi boncuk herkesin diline dolanır… Filmde Emel Sayın masmavi gözleriyle o şahane nakaratı dillendirir: ‘Onda bunda şundadır, şunda bunda ondadır. Mavi boncuk kimdeyse benim gönlüm ondadır.’

Hazırlayan: Engin Çakır