Sınırdaki sonsuzluk sesleri
İmkânsız bir aşkın hikâyesinden doğan, 3 ülkenin birleştiği yerde boylu boyunca uzanan bir şelale vadisi… Büyüleyici sesleri ve kendine hayran bırakan manzarası ile Iguazu Şelaleleri, UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde aynı zamanda “Yeni Dünya Harikaları Listesi” adayı…
Sonsuzluğun bir simgesi gibi akan, uçsuz bucaksız sular düşünün. Kafanızı çevirdiğiniz her yerde su olduğunu hayal edin. Ülkemize çok uzak bir adreste olsa da dünyanın sayılı güzelliklerinden bir tanesi Iguazu. Niagara Şelalesi kadar popüler olmasa da dünyanın en hatrısayılır şalelerinden bir tanesi…
Guarani (Güney Amerika yerlileri) dilinde “büyük su” anlamına gelen ve doğanın insanoğluna en büyük armağanı kabul edilen Iguazu; Arjantin, Brezilya ve Paraguay arasındaki sınırda yer alıyor. Yine Güney Amerika yerlileri tarafından anlatılan ve dilden dile dolanan efsanesine göre, insanlar bu eşi benzeri olmayan doğal hazineyi, dev bir yılanın öfkesine borçlu. Köylüler, Iguazu Nehri’nde yaşayan, adı Mboi olarak anlatılan bu dev yılana her yıl törenle genç bir kız kurban edermiş. Yapılan bu törene de bütün köylüler katılırmış. Bu törenlerden birinde Taroba adındaki genç bir delikanlı o yıl kurban edilmesi için seçilen güzeller güzeli Naipi’ye âşık olmuş. Kurban edilmesini engellemek için onu kaçırmış ve bunu duyan Mboi öfkelenip nehrin çevresindeki kayaları kırarak bu şelalenin ortaya çıkmasına sebep olmuş. Gençleri de nehrin iki yakasında karşı karşıya duran iki ağaca çevirmiş. Şelaleden akan suların Naipi’nin saçları olduğuna, iki âşığın yalnızca gökkuşağı çıktığında oluşan köprü sayesinde kavuşabildiklerine ve Mboi’nin “Şeytanın Boğazı” adındaki en büyük şelalenin altında saklandığına inanılıyor.
1934 yılından bu yana milli park olan, UNESCO’nun 1984 yılında Dünya Mirası Listesi’ne aldığı Iguazu’nun, 200.000 yıl önce Parana ve Iguazu nehirlerinin birleştiği yerde oluştuğu ve 1542 yılında İspanyollar tarafından keşfedildiği biliniyor. Dünyanın her yerinden akın akın gelen ziyaretçilerin her geçen yıl artmasıyla sınırlarından taştığı üç ülkenin en büyük geçim kaynağı haline gelen Iguazu, bu ülkelerin göz bebeği. Toplam genişliği 2700 metre olan Iguazu Şelaleleri’nde ortalama 7000 metre küp su, iki basamak halinde 80 metre yükseklikten dökülüyor. Coğrafik ve stratejik açıdan büyük bir önem taşıdığı gibi, oluşturulan koruma alanlarında yaklaşık 300 çeşit kelebek, 2000’den fazla bitki ve 550’ye yakın hayvan türü barındırıyor. Iguazu’daki 275 şelale arasında en büyük ve en ilgi çekici olanı, efsanedeki dev yılanın altında saklandığına inanılan Şeytan Boğazı… Arjantin ve Brezilya arasında en belirgin sınır olan bu bölge 82 metre yüksekliğinde, 150 metre eninde ve 700 metre uzunluğunda “U” şeklinde bir boğaz. Şelalelerin kesişme noktasında ise Paraguay’ın küçük bir sınırı görünüyor. Eleanor Roosvelt’in, gördükten sonra “zavallı Niagara” dediği şelale bölgesi son derece geniş kapsamlı güvenlik önlemlerine sahip. Bunun nedenlerinden biri ise, olabilecek fiziki tehlikelerinin yanı sıra, suyun daha görünmeden başlayan uğultusu ve ihtişamının ziyaretçileri derin buhranlara itebiliyor olması ve bölgenin insanı hayatı sorgulayan düşüncelere sürükleme etkisi. Bölgedeki uyarı tabelalarında “atlamayın”, “burayı anlatmaya çalışmayın; sadece izleyin dinleyin ve meditasyon yapın” gibi yazılar bile bulunuyor. Size asla unutamayacağınız ve etkisinden uzun süre kurtulamayacağınız son derece ıslak bir deneyim yaşatacak olan Iguazu, dünyanın 8. harikası olarak kabul ediliyor.
70.000 hektarlık alana yayılan bölgenin %80’i Arjantin’de yer alıyor. Geri kalan %20’lik kısım ise Brezilya’nın, şelalenin etkisi ile son 30 yılda turizm ve ticaret merkezi haline gelen Foz do Iguaçu şehrinin yakınlarında. Arjantin tarafında güvenliği tehlikeye atmayan bölümlerine kadar ilerleyebildiğiniz Iguazu’nun muhteşem manzarasını karşıdan seyretme şansını Brezilya tarafında yakalayabiliyorsunuz. Şelalelerden dökülen Iguazu Nehri 20 kilometre sonra Arjantin, Paraguay ve Brezilya sınırında, uzun bir yoldan sonra Atlas Okyanusu’na dökülen Parana Nehri ile buluşuyor.
Dünyada eşi benzeri olmayan Iguazu Şelaleleri’ni görmek, ölmeden önce yapılması gerekenler listenizde varsa onu listenin başına almalı, yoksa da mutlaka eklemelisiniz. Şahit olduğu imkânsız aşkın hüzünlü hikâyesini, diğer şelalelerin yanında fısıltı gibi kaldığı, gürül gürül akan sularının sesinden dinlemeli, attığı sonsuzluk çığlıklarını yakından duymalısınız.
Yazı: Ferhan Petek Fotoğraflar: Murat Çakır, istock
