Kalabalık yalnız köy: Kayaköy

 Nüfus mübadelesinden önce Rum nüfusunun yaşadığı Kayaköy, koruma altına alındıkları için yerleşime kapalı tutulmuş bu nedenle de terk edilmiş bir görünüme bürünmüştü. Bu yalnızlık içerisinde Kayaköy, kendisine doğayı ve turistleri arkadaş etti. Tarihin ona uygun gördüğü yalnızlığa yenilmedi ve direndi. Kalabalık yalnız köy: Kayaköy

Rotamızın bir diğer durağı Kayaköy. On birinci yüzyılda, Rumlar tarafından Likya uygarlığına ait “Karmylassos” kenti üzerine kurulmuş Kayaköy. Yeni ismi ise “Levissi” oluvermiş. Yaklaşık 25.000 kişinin yaşadığı köy, yirminci yüzyılın başına kadar da varlığını sürdürmüş. Ta ki nüfus mübadelesine kadar. Yerleşime kapalı tutulan Kayaköy, tabir yerindeyse “terk edilmiş…” Fakat yalnızlığın hüznünü yaşamasın isteyenlerin girişimleriyle Kayaköy; Türk-Yunan Dostluk Köyü ilan edilmiş…

Mübadele, Kaya Çukuru’nda dostça yaşayan iki toplumu birbirinden ayırmış; kentinden, evlerinden ve anılarından koparılan insanlar için pek çok acılar yaşatmıştı. Yerlerine getirilenler için de aynı olgular söz konusu oldu. 30 Ocak 1923 tarihinde Türk ve Yunan hükümetleri ile yapılan halkların karşılıklı değişimi anlaşmasına göre, kenti terk eden Rumlar, bölümler halinde Fethiye Limanı’ndan Yunanistan’a göç etmişlerdi. Yerlerine Batı Trakya’dan aynı kaderi paylaşan ama daha az sayıda Türk göçmenler getirilmişti. Bu göçmenlerin çoğu Kayaköy’deki koşulları beğenmeyerek, Anadolu’nun başka yerlerine yerleşmişti. Bu da Kayaköy’ün iyiden iyiye boşalması anlamına geldi.  Kalabalık yalnız köy: Kayaköy Kalabalık yalnız köy: Kayaköy

Kayaköy’de tarihi kalıntılar olarak, taş duvarlardan yapılmış 2 binden fazla ev, çok sayıda şapel ve iki büyük kilise bulunuyor. Kayaköy’ün 3 km. kadar uzağında, denize bakan bir uçurumun kenarında halk arasında Afkule adıyla bilinen Hagios Elefterios Manastırı ise bölgenin en ünlüsü. Patika bir yolla ulaşılabilen manastırın Elefterios adında bir keşiş tarafından kayalara oyularak inşa edildiği ve bu keşişin ömrünün sonuna kadar burada çile çektiği kabul ediliyor. Manastırın bulunduğu noktanın manzarası müthiş; buradan İblis Burnu, Kurdoğlu Burnu, hatta açık havada Rodos Adası bile görülebiliyor.

Orijinal ismi Taksiyarhis olan Yukarı Kilise ise, yerleşimin ortasına yakın hakim bir tepenin üzerinde kurulu… Yüksek duvarlarla çevrili Atrium ise, siyah-beyaz çakıl taşlarının oluşturduğu geometrik desenli mozaik döşemeler ile kaplı. Yerleşimin batı sınırında bulunan orijinal adı Panayia Pirgiotissa olan Aşağı Kilise de, günümüze daha iyi korunarak ulaşmış durumda. Korunmasında en önemli etkense, yapının 1960’lı yıllara kadar camii olarak kullanılması.

Kayaköy’de yapılar belirli planlamadan uzak, arazinin eğimine uygun olarak, ışık ve manzara açısından birbirlerinin önünü kapatmayacak şekilde inşa edilmişler. Yapıların büyük çoğunluğunu ise evler oluşturuyor. Arazinin yapısına göre tek veya iki katlı olarak inşa edilmişler ve zemin katlar genellikle ahır veya kiler olarak kullanılmış. Evlerin büyük çoğunluğu tek ve ikişer odalı mekanlardan oluşuyor. Üç odalı evlerin sayısı oldukça az. Evlerin girişinde genel olarak yaşam alanları ve sarnıçlar bulunuyor. Kullanma suyu evlerin çatısı üzerine yağan yağmur sularının toplandığı sarnıçlardan temin edilmiş.

Kayaköy çevresinde denize girilebilecek ve yürüyerek ulaşılabilen birçok koy var, bunların çoğuna Fethiye’den tekne turları da düzenleniyor. Kayaköy’de birçok apart, pansiyon ve otel seçeneklerinin yanı sıra kamp alanları da konaklama imkanları arasında. Kendin pişir kendin ye restoranlarında mangal yapmak, Kayaköy üzümlerinden üretilen özel şaraplardan tatmak ve köylü kadınların elleriyle yaptığı nefis gözlemelerden yemek ise, Kayaköy’e geldiğinizde es geçmemeniz gereken lezzetler arasında. Aralarında, fotoğrafçılık, seramik yapımı, resim gibi çalışmalara katılabileceğiniz atölyeler bulunan Kayaköy’de; binicilik, deve turu, trecking ve ATV safari gibi alternatif eğlence imkânlarına da sahipsiniz. Gün batımıyla beraber, Kayaköy’ün serin havası eşliğinde canlı müzik imkânları sunan barlarda vakit geçirmek de iyi bir fikir olabilir.

Fethiye’nin en güzel ve en önemli yerleşim alanlarından biri olan Kayaköy’e, Fethiye- Ölüdeniz yolunda, Hisarönü kavşağından, Kayaköy tabelalarını takip edip, çamlar arasından giden bir yol ile ulaşabilirsiniz. Kayaköy’de biraz dikkatli olursanız, tarihin doğayı tahrip etmeden nasıl da nefes aldığını kolayca görebilirsiniz.

Yazı ve fotoğraflar: Engin Çakır
Başa dön tuşu