Dünyanın başarısı…
Bir yanlış anlama sayesinde dünyadaki tüm insanlara bırakılmış bir vasiyet Nobel Ödülleri… “Ölüm Taciri” olarak anılan mucit Alfred Nobel’den hayatını adadıklarına tezat bir emanet…
Ruslara silah satan bir adamın, edebiyata ve şiire düşkün, 4 dili akıcı şekilde konuşabilen dahi oğlu Alfred Nobel… Babasının ironik başarılarla dolu hayatını devam ettirebilmek için kimya okuyan, yaptığı deneylerde yaşanan patlamalarla küçük kız kardeşi dâhil 5 kişinin ölümüne sebep olduğu halde pes etmeyen bir mucit… Dinamit ve kuru barutun babası… 63 yıllık yaşamdan geriye ölümler, aralarında insanlığa zarar veren icatların da bulunduğu 350’den fazla patent, adının verildiği sentetik bir element olan Nobelyum, Nobel Vakfı ve vasiyeti üzerine her alanda insanlığın yararına hizmet edenlere verilen Nobel Ödülleri kaldı. Böyle bir vasiyet bırakmasına neden olan şey ise adını tarihe yazdırma ya da sebep olduğu felaketler için sızlayan vicdanını rahatlatma düşüncesi değil, gazetede kendiyle ilgili gördüğü yanlış bir haber…
1901’de verilmeye başlayan ve her yıl Alfred Nobel’in ölüm tarihi olan 10 Aralık’ta sahipleriyle buluşan Nobel Ödülleri, 105 yıl sonra Türkiye’ye de uğradı. 2006’da Nobel Komitesi’nin yaptığı “Nobel Edebiyat Ödülü, kentinin melankolik ruhunun izlerini sürerken, kültürlerin birbiriyle çatılması ve örülmesi için yeni simgeler bulan Orhan Pamuk’a verilmiştir.” açıklaması, Türkiye’ye ilk Nobel Ödülü’nü getirdi. 2013’te ise genel direktörlüğünü Türk diplomat Ahmet Üzümcü’nün yaptığı “Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü- OPCW” Nobel Barış Ödülü’nü kazandı. Prof. Dr. Aziz Sancar, hücrelerin hasar gören DNA’ları nasıl onardığını ve genetik bilgisini koruduğunu haritalandıran araştırmaları ile 2015 Nobel Kimya Ödülü’ne layık görüldü.
Alfred Nobel’in hayatıyla, ortaya koyduğu çalışmalarıyla çelişen bir amaç taşıyan ödülleri, onun 1896 yılından açıklanan vasiyetnamesinin ardından, yine onun isteği üzerine kurulan Nobel Vakfı tarafından oluşturulan heyetlerle verilmeye başladı. Ölüm haberi gazetelerde “Ölüm taciri öldü” başlıklarıyla yayınlanan bir adamın adının, insanlık, barış, iyilik ve fayda adına yapılan çalışmalarla birlikte anılması başlangıçta birçok kişiyi rahatsız etti. Ödülden kan damladığını iddia edenler, yaptıkları çalışmaların, araştırmaların, elde ettikleri başarıların bu ödüle ihtiyaç duymadığını düşünenler oldu. Bir de hayatı insanlığa zarar veren icatlar yaparak geçmiş bir adamın, ölümünün ardından neden insanlığa faydalı olmak için çalışanlara bir ödül verilmesini istediğini sorgulayanlar vardı. Kimi vicdanını rahatlatmak için olduğunu düşündü kimi de adını sonsuzluğa taşımak için… Oysa sebep çok başkaydı. Kardeşi Ludwig Nobel’in ölümüyle çıkan gazete haberleri… Yanlış anlaşılma sonucu Alfred Nobel’in öldüğünü yazan gazeteler onun hakkında “Canavar”, “Ölüm Taciri”, Dinamitin Mucidi Vahşi Adam” gibi başlıklar atmışlardı. Hatta bir haberde ondan “İnsanları hiç olmadığı kadar hızlıca öldürmenin yollarını bularak zengin olan Dr. Alfred Nobel…” diye bahsediliyordu. Ölmeden önce, ölümünden sonra neler konuşulacağını öğrenme şansı bulan Alfred Nobel ise yaşadığı utanç ve üzüntüyle hemen vasiyetnamesini değiştirdi ve tüm parasının insanlığın yararına kullanılması için harcanmasını, bu sebeple adına bir vakıf kurulmasını ve insanlık için çalışanların ödüllendirilmesini istedi.
Nobel Ödülleri bugün dünyanın en prestijli ödülü olarak kabul görüyor. Edebiyat, fizik, kimya, tıp ve barış alanlarında elde edilen başarıları taçlandıran ödül bilim adamlarını, siyasetçileri, edebiyatçıları, şirketleri ve bireyleri hayli yakından ilgilendiriyor.
116 yıla iz bırakanlar…
- Le Duc Tho, 1973’te Vietnam barışına yaptığı katkıdan dolayı ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger ile birlikte Nobel barış ödülüne layık görüldü ama ödülü almayı reddetti.
- Bugüne kadarki en yaşlı kazanan 2007 yılında 90 yaşında Ekonomi Bilimleri’nde ödül alan Leonid Hurwicz oldu.
- Hayatı boyunca tüm resmi ödülleri reddeden Fransız yazar Jean Paul Sartre, 1964’te layık görüldüğü Nobel Edebiyat Ödülü’nü de geri çevirdi.
- Almanya Adolf Hitler hükümeti; Richard Kuhn (Kimya, 1938), Adolf Butenandt (Kimya, 1939) ve Gerhard Domagk’ın (1939) ödüllerini almasına izin vermedi.
- İlk Nobel Fizik Ödülü, x-ışını keşfinden ve sunduğu üstün hizmetlerden dolayı Alman Wilhelm Conrad Röntgen’e verildi.
- 3 kişi hapisteyken Nobel Ödülü kazandı. (“Savaş – Bir Daha Asla!” kampanyasının öncülerinden olan Alman gazeteci-yazar Carl von Ossietzky. (1935), Myanmar askeri diktatörlüğüne karşı gösterdiği barışçıl ve şiddetsiz mücadelesiyle Ang San Su Çi. (1991) ve İmzaladığı Çin’in demokratikleşmesini öneren “08 Sözleşmesi” sebebiyle gözaltına alınan Liu Xiaobo. (2010)
- Uluslararası Kızıl Haç Komitesi bugüne kadar Nobel Barış Ödülü’nü altı defa almaya hak kazandı.
- Marie Curie 1903 yılında fizik alanında ilk Nobel Ödülü kazanan kadın oldu. Curie ayrıca 1911 yılında Nobel kimya ödülünü almaya da hak kazandı.
- 1940 ve 1942 yılları arasında 2. Dünya Savaşı nedeniyle Nobel Ödülleri verilemedi.
- Yaşar Kemal, Nobel Edebiyat Ödülü’ne aday gösterilen ilk Türk yazardı. Aynı ödüle aday gösterilen ilk kadın yazar Leyla Erbil’di.
Worldwide success…
Nobel Awards is a legacy handed down to humanity as a result of a misunderstanding… A fresh entrustment from Alfred Nobel known as the “Merchant of Death” to those he devoted his life to…
Alfred Nobel is the genius son fluent in 4 languages, fond of literature and poetry of a man selling guns to Russians… An inventor who studied chemistry to be able to continue the life of his father full of ironic successes and who did not give up despite causing the death 5 people including his little sister… Father of dynamite and dry gunpowder… After a life of 63 years, he left behind many deaths, over 350 patents including inventions that harmed humanity, a synthetic element carrying his name and known as Nobelium, Nobel Association and the Nobel Awards that is given to those who serve humanity in all areas of life. What caused him to leave behind such a will was not easing his conscience that was deeply moved due to the disasters he caused but some misinformation about himself that he came across in the newspaper…
The Novel Awards which was started to be handed out in 1901 on the 10th of December every year which is the death anniversary of Alfred Nobel stopped by Turkey as well 105 years ago. The Nobel Committee brought along the prize to Turkey with the prize statement of: The Nobel Prize in Literature 2006 was awarded to Orhan Pamuk “who in the quest for the melancholic soul of his native city has discovered new symbols for the clash and interlacing of cultures”. Whereas in 2013, “Organization for the Prohibition of Weapons – OPCW” the general director of which is a Turkish diplomat, Ahmet Üzümcü, won the Nobel Peace Prize. Prof. Dr. Aziz Sancar was awarded the 2015 Nobel Chemistry Award with his work on how cells repair damaged DNA and preserve the genetic information.
The awards that conflict with the life of Alfred Nobel as well as the works he put forth started to be given in 1896 by committees formed by the Nobel Association upon his last will and testament. At first, it disturbed many people that a man whose death was announced in newspapers with headings such as, “The merchant of death has died” was commemorated with his works for humanity, peace and goodness. There were those who asserted that blood dripped from the awards and that the works and researches they carried out along with the success they gained did not need these awards. There were also those who questioned why a man who spent his life on inventions that harm humanity wanted to reward those who strived for the benefit of mankind. Some thought that it was to relieve his conscience, whereas others thought that it was to eternalize his name… However, the real reason was quite different. The newspaper reports on the death of his brother Ludwig Nobel… Newspapers that mistakenly thought that it was Alfred Nobel who died printed headlines about him such as “Monster”, “Merchant of Death”, “Inventor of Dynamite, Savage Man”. Indeed, there were even reports that mentioned him as, “Dr. Alfred Nobel who became rich by finding ways of killing people faster than ever before…”. Alfred Nobel who had the chance before passing away to learn what people would talk of him after he died changed his last will and testament and wanted all his money to be used for the benefit of mankind, the establishing of a foundation for this purpose and the rewarding of those who worked for humanity.
The Nobel Awards are now accepted as the most prestigious award in the world. The awards that crown successes in the fields of literature, physics, chemistry, medicine and peace interest scientists, politicians, writers, companies as well as individuals.
Those who left a mark on a history of 116 years…
- Le Duc Tho was awarded the Nobel Peace Prize together with USA Minister of Foreign Affairs in 1973 for his contributions to the peace in Vietnam but refused to take the prize.
- Leonid Hurwicz was the oldest person to receive the prize in 2007 in the field of Economical Sciences at the age of 90.
- The French author Jean Paul Sartre who refused all official awards throughout his life refused the Nobel Literature Award in 1964.
- Germany’s Adolf Hitler government did not allow Richard Kuhn (Chemistry, 1938), Adolf Butenandt (Chemistry, 1939) and Gerhard Domagk (1939) to receive their prizes.
- The first Nobel Physics Prize was given to the German Wilhelm Conrad Rontgen for the discovery of the x-ray and his superior services to mankind.
- 3 people were awarded while in prison (The German reporter-author Carl von Ossietzky who led the “War – Never Again!” campaign (1935) Ang San Su Çi who struggled against the Myanmar militarist dictatorship peacefully and non-violently (1991) and Liu Xiaobo who was taken into custody due to the “Charter 08” that suggested the democratization of China (2010)
- The International Red Cross Committee received the Nobel Peace Prize six times until now.
- Marie Curie was the first woman to win the Nobel Prize in Physics in 1903. Curie also won the Nobel Prize in Chemistry in 1911.
- The Nobel Awards could not be given during 1940 and 1942 because of the 2nd World War.
- Yaşar Kemal, Nobel Edebiyat Ödülü’ne aday gösterilen ilk Türk yazardı. Aynı ödüle aday gösterilen ilk kadın yazar Leyla Erbil’di.