6
Eng i n Çak ı r
Söze ilk olarak bu ayki temamız olan
nostaljiyi “yakın plan” açıklayarak
başlamak istiyorum. Kelime kökleri
kimi zaman çok resmi kalsa da,
kelimenin anlamını çözmenin en kısa
yolu olabiliyor: Nostalgie (Fr) ya da
Nostalgia (Ing) sözcüğü bu dillerden
bizim dilimize geçerek “nostalji”
biçiminde yazılmaya başlanmış.
Sözcüğün geldiği Latince ve eski
Grekçe kelimelerin kökleri ise şöyle;
Grekçe nostos = yuvaya dönüş ile yeni
Latincedeki algia = hastalık...
Nostos+algia = nostalgia olarak
birleşiyor. Bunun da eski Türkçemizdeki
(Osmanlıcadaki) anlamı nostalgia =
daussıla... Bunu günümüz Türkçesine
aktarırsak “sıla hastalığı” olarak
aktarabiliriz. Demek ki bu kelime
“yurdundan uzak kalan birinin yuvasına
duyduğu hasreti” açıklıyor. Diğer
bir deyişle yurt özlemini, yurtsamayı
betimliyor. Ne var ki, 1920’li yıllarda
“eski semtlere, eski moda anlayışına,
eski şarkılara, eski yaşam biçimlerine”
de özlem duyularak bunları anlatacak
bir sözcük aranmış, karşılık olarak
da “nostalji” sözcüğü üzerinde karar
kılınmış... Bu etimoloji kurallarına
aykırı olsa da yerleşmiş ve toplum
algısında yer etmiş bir kullanım. Biz de
çekinmedik bu algının üzerinden gittik,
sürç-i lisan varsa affola...
Kelime kökü bir yana esas söylemek
istediklerimize gelelim: Dergi
Bursa iki yılı geride bıraktı ve
yıldönümü saydığımız bu sayı ile
3.yılına “merhaba” dedi. Demem o
ki, temamızın “nostalji” olmasına
şaşırmamanız gerek. Yıldönümüne
yaraşır bir sayı olmalıydı ve buna
en uygun tema nostalji oldu. Önce
aklımıza gelenleri sıraladık, uzun da bir
liste çıktı. Fakat “fazla söze ne hacet”
diyerek içinden bazılarını seçmeye
karar kıldık. Bunların başlıcası “Zeki
Müren” oldu. Sanat müziğinin eşliğinde
keyif dolu sayfalar “meşk” ettik. Fakat
bu şehirde hala neden bir “Zeki Müren
Müzesi” yapılamadı anlayamadık,
üzüldük.. “Eski Bursa fotoğrafları” ile
sizlere nostaljik anlar yaşatalım istedik.
Çok değerli yazarımız Ömür Akkor ise
“Bursa Mutfağı’ndan nostaljik yemekler
seçti. Yine Bursalıların içerisinde
“uhde” kalmış bir konuya parmak
bastık; Mudanya-Bursa treni...
Malum bugünlerde şehiriçinde tramvay
yolu çalışmaları da var. Yıllar evvel
düşünülmüş fakat hayata geçememiş
bir “uhde” daha tramvay Bursa için.
Aynı şekilde yıllar evvel bizi terk etmiş
olan kara trenin hikayesi... Umarım
o günleri yad ettiğimiz sayfalara
misafir olurken, nostaljinin sonradan
kazandığı kelime anlamı gibi geçmiş
zamana karşı özlem duyar ve
sabırsızlıkla rayların Bursa’ya tekrar
kimlik kazandırmasını istersiniz...
Çünkü şahsen ben demiryollarının
eksikliğini yıllarca hissettim. Umarım
özlemimiz son bulur ve bir an önce
raylarımıza kavuşuruz. Elbette yıllar
evvel gelen hafif raylı sistem Bursaray
ve Cumhuriyet Caddesi’ndeki nostaljik
tramvay ile buluştuk ancak birer birer
kavuşacağımız tramvay, tren, ve hızlı
tren ile tüm Bursalıların özlemi son
bulacak. Bu arada Bursa’nın gururu
olan “ipekböceği” de konuklarımız
arasında. Bu konuya ek olarak size
sunduğumuz bir mihenk taşı daha
var: Doğu Ekspresi. Umarız Doğu
Ekspresi’nin raylarından tüten nostalji
hoşunuza gider.
Dergide Bursa temelli konular kadar
nostalji temasına uygun birçok
konu da var: buna en güzel örnek
ise efsaneleşmiş klasik arabalar...
Ayrıca sinemada da bir nostalji turuna
çıktık. Gelmiş geçmiş en iyi “seri
filmleri” sıraladık. Geçmiş zaman kipi
köşesinde ise Facit’in kayıp giden
hikayesini yazdık... Değerli yazarlarımız
ve uzmanlarımız da içeriğimizi güçlü
kıldı. Uzun lafın kısası “derin ve
geçmişe tebessüm ettiren” bir sayı
oldu diyebilirim. Dilerim ki geçmişi
doğru okuyup size doğru cümleler
ve konularla aktarmışızdır. Dilekolay
geçmişe kılavuz olmak kimin haddine.
Geçmiş hakkında “söz ettik” diyelim.
Geçmişin ışığında, geleceğimiz aydın
olsun.
Keyifli okumalar.
editör notu
“Geçmişi doğru
kullanma kılavuzu”