En renkli bahar bayramı
Hindistan sokakları, her yıl baharın gelişiyle birlikte birbirlerini hiç tanımayan ama aynı gülümsemeyi, aynı enerjiyi paylaşan neşeli insanlarla doluyor. “Holi” diğer adıyla “Renklerin Festivali”, dünyanın dört bir yanından gelen yabancılara kucak açıyor ve Hindistan baştan aşağı renklere bürünüyor. Umudun, iyiliğin, sevginin, kardeşliğin, eğlencenin, mutluluğun ve baharın renklerine…
Aslında bir “Hindu” geleneği, Hindistan’a özgü dini bir ritüel olan “Holi Festivali” her yıl mart ayında doluna çıktığı zaman başlıyor ve iki gün boyunca rengarenk anlara sahne oluyor. Hem baharın gelişinin hem de iyiliğin kötülüğe karşı kazandığı zaferin kutlandığı dünyaca ünlü bu festivalin tarihi mitolojik efsanelere dayanıyor.
Şarkılar söyleniyor, danslar ediliyor, tek bir amaç için bir araya gelen, belki daha önce birbirlerini hiç görmemiş, belki aynı dili bile konuşmayan insanlar, yabancılıklarından arınıp renklerin arasına karışıyor. Bir önceki yılın mutsuzlukları, umutsuzlukları, acıları geride bırakılıyor ve bahar yepyeni umutlarla, renklerle ve neşeyle karşılanıyor.
Festival, adını şeytani kral Hiranyakashipu’nun kötü kalpli kardeşi Holika’dan alıyor. Hint mitolojisinde yer alan efsaneye göre Hindu tanrısı Brahma tarafından ölümsüzlük verilen Hiranyakashipu, ona karşı çıkan oğlu Prablah’ı öldürmek için halasını görevlendiriyor. Holika, ateş geçirmeyen şalına güvenerek kucağında uyuyan Prablah’ı ateşe atmayı planlıyor ancak plan ters tepiyor ve Prablah kurtulurken ateşte yanan Holika oluyor. Efsanenin farklı bir versiyonuna göre ise Holika, şalını Prablah’ın üzerine örtüp kendini feda ediyor.
Her iki şekilde de iyilik kazanıyor ve Prablah ateşte yanmaktan kurtuluyor. Holi kutlamalarında her yıl Holika’nın küle dönüştüğü anın canlandırılması yapılıyor ve “Holi-Hai” sesleri eşliğinde kötülük lanetleniyor. Hatta bu ateşten aldıkları bir parçayı evine götüren insanlar, evlerinin ve bedenlerinin kötülüklerden korunduğuna inanıyorlar. Festivalin renklerle bezeli ikinci gününün kaynağı ise başka bir efsane. Hint tanrısı Lord Krishna, arkadaşının ten rengini kıskanıyor ve bu üzüntüsünü annesi Yashoda ile paylaşıyor. Annesinin bu duruma bulduğu çözüm ise Krishna’ya kendini istediği renge boyamasını önermek oluyor. Bu öneriyi uygulamaya geçirip oyun haline getiren Krishna, bu renkli geleneği başlatmış oluyor.
Festival yaklaşırken tezgâhlar rengârenk boyalarla doluyor. Hazır alınabildiği gibi tesu ve palash adındaki bitkilerden de yapılabilen bu renklerin her biri ayrı bir anlam taşıyor. Örneğin kırmızı masumiyeti simgelerken, yeşil enerji ve canlılığın sembolize ediyor. Efsaneleri ve tarihi bir yana Holi Festivali, birçok insanın yaşayıp doyamadığı bir deneyimken, geri kalanların ise “ölmeden önce yapılacaklar listesi”nde ilk sıralarda yer alıyor.
Yazı: Ferhan Petek
Holi Festival
