Kime göre, neye göre?

Önem vermek ya da önemsememek değil mi hepimizin yaptığı? Tercihlerimiz bizi oluşturuyor galiba. Kimisi için “kıymetli” olan kimisi için “karşılıksız” çıkabiliyor. Kıstaslarımız ya da “en değerlimiz” nedir?

Neler pahasına neler yapmadık. Para ile ölçülebilenler bir tarafa ölçemediğimiz ve derin izler yaratan onca şey. Düşünmeye değer bulduğumuz dertlerimiz, gereksinim duyduğumuz varlıklar, nesneler, bağlandığımız onca şey oldu. Ne zaman ki, bir değişken ve bilinmeyen bir durum olsa; eskiden sahip olduklarımızı özledik. Kimimiz için en kıymetlisi, en çok emek verdikleri oldu. Bunun karşılığı zamandır. Bazen hatıralar.

İnsanı en çok etkileyenler bence sosyal ilişkiler oluyor. Değer görmekten daha özel ne var? Ya da değersiz hissetmekten daha kötü? Değer yargılarımız ise ölçütlerimizdir; kıstas aldığımız, diğer bir ifade ile referans aldığımız ölçütler. Toplumun her kesimi tarafından benimsenen ve savunulan toplumsal değerler ise bunun “kalabalık” hali. Bir de bize özgü saydığımız ve sahip olmakla övündüğümüz toplumsal ve kültürel öğelerimizden oluşan milli değerlerimiz var tabi ki…

Kaydadeğer tuhaf bir tespitim de bilinmeyen şeylerle ilgili. Bilinmeyenler değerli geliyor bize tıpkı matematikte bilinmeyen sayılara değer vermemiz gibi. Herhalde tadına bakmadığımız için. Değer kavramının yüksek nitelikler kadar bedel kelimesi ile de derin ilişkileri bulunuyor bence. Ödediğimiz bedelleri bir düşünün, birçoğu değerli değil miydi? İster nicelik ister nitelik açılarından olsun, karşılık olarak yapılması ya da belirli bir bedeli olması; o şeyin bizim için bir değeri, en azından bir anlamı olduğu anlamına gelmiyor mu? Kaybettiklerim aklıma geliyor benim, ya sizin?

Ölçüden başka şey değil değer. Ruhsal, toplumsal, ahlaksal ya da estetik açılardan hayatımızda. Ama herkesin en kıymetlisi kişisel olanlar oluyor. Değerbilir insanlar vardır bir de değer verilmesi gereken; korur, iyilikbilir, kadirbilir, eskilerin deyimiyle kadirşinastırlar. Ve son olarak saygıdeğer kişiler size sesleniyorum: sizin için önem sırası nedir bilmem ama en yüksek değeri verdiğiniz, ya da şöyle diyelim “sizden tam puan alanlara” sıkı sarılın ve unutmayın hayatta hiçbir şey eşdeğer değildir. Size göre ya da bir başka bakış açısına göre mutlaka farklıdır. Önemli olan nasıl ve nereye baktığınızdır.

According to who or what?

Giving importance or disregarding; aren’t these what we all do? It is probably our preferences that form us. Something that is “precious” for us can be “worthless” for others. What are our criteria or “our most precious”?

What didn’t we do at the expense of what? All those things the value of which we cannot measure in addition to those that can be measured with money. There were many things that we found to be worth thinking, assets, objects or all other things that we felt attached to. We missed what we had in the past whenever there was a change or an unknown situation. Some of us had precious things for which we labored. The equivalent of this is time. And sometimes memories.

I believe social relations affect people the most. What is more special than being valued? Or worse than feeling worthless? Our standards of judgment are our standards; in other words standards that we take as references. The values adopted by the society and the social values defended are its “crowded” version. And of course we have national values that are special to us made up of our cultural elements…

Another significant inference I have made is about unknown things. Unknowns are valuable for us, just like giving values to unknown numbers in math. It is probably because we do not know what they taste like. I believe that the concept of value has deep relations with high qualities as well as the prices paid. Think about all the prices we paid; weren’t most of them valuable? When something is made in exchange of something else; doesn’t that mean that it has value for us or at least some meaning? I remember all the things that I lost; how about you?

Value is nothing else but a measure. It is in our lives spiritually, socially, ethically or aesthetically. But the most precious things for everyone are personal. There are appreciative people and there are those who should be valued; they protect, they are grateful, appreciative… And lastly I call out to you respected people: I don’t know what is your order of importance but hang on to those that you value the most let me put it this way; those “who get a full score from you” and do not forget that nothing in life is equivalent to something else. It is always different according to you and according to others. The important thing is where and how we look.