KOAH nedir?

Kronik (müzmin veya süreğen) Obstrüktif (tıkayıcı) Akciğer Hastalığı KOAH, akciğerlerin kronik ilerleyici bir hastalığı. Yaygın görülen, hava yollarını tıkayarak, nefes alıp-vermeyi zorlaştıran bir akciğer hastalığını ifade ediyor. Hava yollarının mikrobik olmayan bir iltihabı sonucu ortaya çıkıyor, hava yolları daralıyor ve bu iltihaplanma ile mücadele etmede yetersiz kalan akciğerlerde, giderek ilerleyen bir harabiyet oluşuyor.

KOAH tüm dünyada 4. ölüm nedeni ve önümüzdeki yıllarda hastalığın daha da yaygınlaşması bekleniyor. Dünyadaki KOAH’lı hasta sayısı 600 milyon ve her yıl 3 milyon kişi bu hastalıktan ölüyor. Ülkemizde 5 milyon civarında KOAH’lı hasta bulunduğu, her yıl yaklaşık 30.000 kişinin bu hastalıktan öldüğü tahmin ediliyor. Dünyada ve Türkiye’de sigara içen her 5 kişiden biri KOAH’lı. Ancak KOAH’lıların sadece 10’da 1’i hastalığın farkında. KOAH’ın en önemli ve sık görülen nedeni, aktif olarak sigara içicisi olmak ya da pasif olarak dumana maruz kalmak. KOAH; meslek nedeniyle toz, duman ve zararlı gazlara maruz kalmak, iç ortam hava kirliliği, pasif sigara içiciliği, cinsiyet, sosyo-ekonomik durum, hava kirliliği, Alfa 1 antitripsin eksikliği, diyet gibi faktörlere bağlı olarak gelişiyor. KOAH hastalığında akciğerlerde meydana gelen hasar ve nefes yollarındaki daralma uzun sürede ortaya çıkıyor. Kalıcı ve ilerleyici olan bu hastalık sigaraya erken yaşta başlayanlarda 30’lu yaşlardan sonra görülmeye başlıyor. Sigaranın bırakılması ile hastalığın ilerlemesi yavaşlıyor. Sigara bırakılmaz ise hastalık hızla ilerliyor.

Hastalığın öksürük, balgam ve nefes darlığı olmak üzere üç önemli belirtisi var. Hastalığın ilk ortaya çıktığı dönemlerde hiçbir belirti bulunmayabiliyor. Bazı hastalarda başlangıçta yalnızca sabahları olan öksürük ve az miktarda balgam çıkarma oluyor. Bu dönemde belirtiler genellikle önemsenmiyor ve sigara içmenin doğal bir sonucu olarak kabul ediliyor. Hastalar sigara içmeye devam ederlerse hastalık ilerliyor, öksürük şiddetleniyor, balgam miktarı artıyor ve günün her saatinde balgam çıkarmaya başlanıyor. Daha sonra nefes darlığı şikâyeti ortaya çıkıyor. Nefes darlığı hastalığın erken dönemlerinde hızlı yürüme, merdiven çıkma ve koşma gibi eforlarda görülüyor. Hastalığın ileri dönemlerinde istirahatte dahi nefes darlığı oluşuyor. Hastaların şikâyetleri, kış aylarında, özellikle hava kirliliğinin yoğun olduğu dönemlerde ve üst solunum yolu enfeksiyonların (nezle, grip) sonrasında artış gösteriyor.

40 yaşın üzerindeyseniz, sigara içiyorsanız, öksürük ve balgam çıkarıyorsanız, günlük hayatta yaşıtlarınızdan daha çabuk yoruluyorsanız, üşüttüğünüz zaman iyileşmeniz uzun sürüyorsa, nefesiniz daralıyorsa siz de KOAH’lı olabilirsiniz. Mutlaka “Solunum Foksiyon Testi” yaptırmalısınız.

 Günümüzde var olan tedavi yöntemleriyle KOAH’lı hastaların semptomları ileri derecede hafifletilebiliyor, yaşam kaliteleri iyileştirilebiliyor ve yaşam süreleri uzatılabiliyor. Hastalık ne kadar erken teşhis edilirse, uygulanan tedavi de o kadar etkili oluyor. KOAH ilaçlarının çoğu nefes yoluyla alınıyor. Bu ilaçlar, çalışma prensipleri ve şekilleri birbirinden farklı olan cihazlar yardımı ile uygulanıyor. Tedavinin başarılı olması için bu cihazların hata yapmadan doğru teknikle kullanılmaları gerekiyor. Cihazınızın doğru kullanımını öğrendiğinizden emin olmanız gerekiyor.

KOAH’la mücadele için; sigara içmeyi bırakın, grip ve zatürre aşılarınızı yaptırın, KOAH ilaçlarınızı doğru şekilde kullanın, egzersiz yapın, iyi ve doğru beslenin, enerjinizi iyi kullanın ve stresten uzak durun. Oksijen tedavinizi kullanın, ataklarınızı azaltıcı tedbirleri alın ve atağa girdiğinizi fark edin. Tedavide başarının anahtarları; erken teşhis ve sigaranın bırakılmasıdır.