Seyyahlara Bursa rehberi
Yemeği bir tarafa bırakıp, yıllar önce Bursa Mutfağı kitabımı yazarken rastladığım ve hep size bahsetmek için sırada beklettiğim ancak bugünlerde yazabildiğim bir kitaptan bahsedeceğim. “Seyyahlara Bursa Rehberi…”
“Unutulmuş Bursa Mutfağı” üzerine hazırladığım kitabın teknik araştırmaları için gittiğim Beyazıt Kütüphanesi’nde, Bursa ile alakalı pek çok birbirinden kıymetli eserlere de rastladım. Bu eserlerin çoğunun basım tarihi 1960’tan eskiydi. Yani son 50 yıldır Bursa ve Bursa kültürü üzerine neredeyse tek bir eser bile yazılmamış… 1960’tan önce ise yüzlerce eser var. Bursa ile ilgili herhangi bir konuda araştırma için kütüphanelere giderseniz bulacağınız kaynaklar; 20, 30 hatta 70 sene öncesine bile ait olabilir. Bu da en nihayetinde şu anlama geliyor; nerede yaşadığının farkına varanlar ve sahip çıkanlar ile nerede yaşadığının anlamını kavramayanlar ve sahip çıkmayanlar arasında eskiye nazaran çok büyük bir fark var… Şimdilerde şehirde yaşayan insanlar geçmişlerinden bihaber olarak hayatlarına devam ediyor.
Kütüphane araştırmalarım esnasında incelediğim Bursa hakkında yazılmış olan birçok kitap ve derginin arasında rastladığım en ilginç kitaptan bahsetmek istiyorum sizlere; kitap 1931 yılında vilayet matbaası tarafından basılmış: “Seyyahlara Bursa Rehberi – Bursa’da altı saat, bir gün ve üç gün kalacaklar için tertip edilmiştir.”
1931 yılında Bursa’ya 6 saat için gelenlere yazılmış olan bir kaynaktan bahsediyoruz. Gerçekten çok şaşırtıcı… İnternet ve bilgi çağını yaşadığımız şu günlerde bile böyle bir rehberin, bırakın Bursa’yı başka herhangi bir şehir için bile, basıldığını sanmıyorum. Kitap sadece 6 saat kalacaklar için bir rehber değil, zamanın kıymetini bilmek ve değerlendirmek hususunda da bir rehber olma özelliği taşıyor. Kitaptaki seyahat programlarından bazılarını hiçbir düzeltme yapmadan aynen aktarıyorum;
“…
SEYAHAT PROĞRAMLARI
A PROĞRAMI
( Bursada altı saat kalacak olanlara mahsus )
( otomobil ile hareket edilmelidir.)
1- Asarı atika müzesi ‘ufak bir duhuliyeye tabidir. Bursanın meşhur Tür san’atı ve Türk tarihini havi olan türbelerle Muradiye türbelerini gezmek müsadesi buradan alınır.
2- Yeşil camii
3- Yeşil türbesi
4- Yeşil camii yanındaki kahveden ovanın temaşası ( burada bir Türk kahvesi içilmelidir.)
5- Kapalı çarşı ( buradan Bursa ipeklilerini ve havlılarını satın alınız.)
6- Ulu camii ( geçerken şekercilerden Bursanın meşhur kestane şekerini ve ahu dudu şurubunu alınız.
7- Sultan Osman ve Orhan türbeleri (topaneden Bursa ovasını temaşa.)
8- Muradiye cami ve türbelerin ziyaret
9- Eski kaplıca ve Çekirge kaplıcalarını ziyaret.
10-Hudavendigar camii
B PROĞRAMI
( Bursada bir gün kalacak olanlara mahsustur )
( otomobil ile hareket edilmelidir.)
1- Asari atika müzesi ( A proğramına müracaat )
2- Yeşil camii
3- Yeşil türbesi
4- Yeşil camii yanındaki kahvede istirahat ve ovanın temaşası
5- Yıldırım
6- Bıçakçılar ( Bursa bıçağı güzel bir hediyedir.)
7- Kapalı çarşı ( buradan Bursa ipeklilerini ve havlılarını satın alınız.)
8- Çekirge otellerinde öğle yemeği
9- Çekirge kaplıcaları ve Hüdavendigar camiini ziyaret
10- Çekirgede Eski kaplıcayı ziyaret
11- Muradiye türbelerini ziyaret
12- Muradiye camiini ziyaretü
13- Sultan Osman ve Orhan türbeleri (topaneden Bursa ovasını temaşa.)
14- Ulu camii ( geçerken şekercilerden Bursanın meşhur kestane şekerini ve ahu dudu şurubunu alınız.
15- Otelde avdet veya çekirge otellerinde veya kaplıcalarında banyo.
C PROĞRAMI
(Laakal üç gün Bursada kalacak olanalar mahsus)
Birinci gün
1- Asari atika müzesi
2- Yeşil camii
3- Yeşil türbesi
4- Yeşil camii yanındaki kahvede istirahat ve ovanın temaşası
5- Yıldırım
6- Herhangi bir şehir lokantasında öğle yemeği
7- Otomobil ile Ulu dağa azimet ve aydet
8- Çekirge otel ve kaplıcalarında banyo ( öğle yemeği dağ otelinde de yinebilir.)
İkinci gün
1- Çekirge kaplıcaları ve Hüdavendigar camiini ziyaret
2- Eski kaplıcayı ziyaret
3- Kükürtlü kaplıcasını ve oteli ziyaret
4- Yeni kaplıcayı, Kara Mustafa kaplıcasını ziyaret
5- Muradiye türbelerini ziyaret
6- Muradiye camiini ziyaret
7- Sultan Osman ve Orhan türbeleri ve topaneden Bursa ovasını temaşa.
8- Şehirde öğle yemeği
9- Otomobil ile Abulyont “ıssız hanı” – Eşkel köyü- Tirilye- Mudanya – Bursa tenezzühü. (seyyahlar için pek latif bir tenezzüh olur.)
10- Çekirge otel ve kaplıcalarında banyo
Üçüncü gün
1- Ulu camii ( geçerken şekercilerden Bursanın meşhur kestane şekerini ve ahu dudu şurubunu alınız.)
2- Kapalı çarşı ( buradan Bursa ipeklilerini ve havlılarını satın alınız.)
3- Bıçakcılar ( bursa bıçakları pek güzel hediyedir.
4- Setbaşı mıntıkasında birkaç dokuma fabrikasını ziyaret
Öğle yemeği
5- Yenişehir ve İznik kasabalarını ziyaret ve İznikte Asari atıka mütaleası
6- akşam üstü Bursaya avdet ve ertesi günü Gemlik- Orhangazi – Yalova tarikiyle İstanbula avdet ,
Nerede şimdi o ahududu şerbeti, bulana bilene aşk olsun… Sadece adı kalmış yadigar ya da hediyelik Bursa bıçakları… Eskiden her gittiğimiz yere hediye olarak Bursa bıçağımızı götürürdük. Kaç kişi kaldı bu âdeti yerine getiren? Bu da yazımızın kıssadan hissesi olsun. Yaşadığımız bu şehre çok şey borçluyuz… Bırakın yeni şeyler kazandırmayı, sahip olduklarımızı koruyalım o bile yeter… Saygılarımla.
