Sonsuzluğa uzanan çizimler
Bursa’nın kendi “nadir” gülen ama ince mizah içeren çizimleriyle yıllar sonra bile güldürürken düşündüren değeri… Cemal Nadir Güler; ölümünden 70 yıl sonra doğduğu kentte, bıraktığı izlerden oluşan bir sergiyle anılıyor.
Daha uzaktan seçebiliyorsunuz yerlere kadar eğilmiş, geleni gideni selamlayan “Dalkavuk”u. Sergi alanına adım atar atmaz “Salomon” giriveriyor kolunuza. Bir yandan heyecanlı heyecanlı bir şeyler anlatıyor diğer yandan sizi bir oraya bir buraya çekiştirip duruyor. Bir ara “Akla Kara” tartışa tartışa geçiyorlar önünüzden. Kim bilir bu kez dertleri ne?
Etrafa saçılmış Cemal Nadir Güler izlerine bakıp tebessüm ederken ileride sohbet eden “Dede ile Torun” takılıyor gözünüze. Tam sergideki bir başka parçaya doğru yönelecekken tüm babacanlığı, sevimliliği ve kocaman göbeği ile bir köşede oturan “Amcabey”i fark ediyorsunuz. Yanına gidip ilk Türk bant çizgi roman karakteri olmanın nasıl bir his verdiğini sormayı düşünüyorsunuz. Tam o anda birini daha fark ediyorsunuz. Şuradaki kalabalığı etrafına toplamış konuşup duran “Yeni Zengin” değil mi? Sonradan görme tavırlarıyla yine insanları çileden çıkartıyor olmalı…
Cemal Nadir Güler, yıllar boyunca yaptığı çizimlerle hep bir şeyler anlattı insanlara. “Gülerken düşünmeyi” öğretti. Kendi sustu, mizahını konuşturdu. 45 yıl süren kısacık ömrü boyunca çizdiği karikatürleriyle adını ölümsüzleşmeyi başardı ama bundan 70 yıl önce bu dünyayı terk edip gitti. Ondan geriye onlarca çizgi karakter, sayısız eser kaldı. O eserler şimdi memleketinde açılan bir sergide toplandı. 27 Şubat’ta Bursa Kent Müzesi’nde açılan ve 3 ay boyunca ziyaret edilebilecek olan “Ölümünün 70. Yıl Dönümünde Cemal Nadir Güler Sergisi” bugüne dek onun hakkında yapılan en kapsamlı çalışma özelliği de taşıyor.
Sergide Cemal Nadir Güler’in ilk çizdiği karikatürden son nefesini verdiği ana kadar tüm yaşamından kesitler bulunuyor. Karikatürlerin, fotoğrafların, yazıların yer aldığı sergide ayrıca dönemin ünlü yazarların ve eleştirmenlerin Cemal Nadir Güler ve karikatürleri hakkındaki değerlendirmeleri de yer alıyor.
Türk karikatür sanatının gelişmesi konusunda ciddi adımlar atan, bu konuda öncülük eden ve kendinden sonrakilere silinmez izler bırakan Cemal Nadir’in sanat yaşamı boyunca ona eşlik eden karakterleri sergide yeniden canlanıyor. Güler’in, bir Ömer Seyfettin karakteri olan Efruz Bey’den ilham alıp onu zamanla nasıl Amcabey’e dönüştürdüğü, eskiyle yeniyi, bilgiyle cehaleti, dürüstlükle ikiyüzlülüğü çizimlerinde nasıl karşı karşıya getirdiği, toplumdaki çarpıklıkları, çıkarcılıkları nasıl alaya aldığı… Türk karikatür tarihiyle, Cemal Nadir Güler ile, onun hayatı boyunca yaptığı çizimler ve ürettiği karakterler ile ilgili bilmek isteyebileceğiniz, merak edebileceğiniz her şey bu sergide karşınıza çıkıyor.
Drawings that reach out to eternity
The “rarely[1]” smiling value of Bursa who with his humorous drawings manages to make us think as we smile even years later… Cemal Nadir Güler is being commemorated with an exhibition in the city of his birth 70 years after his death.
You can make out the bent down figure of “Dalkavuk” even from afar as he greets the passersby. “Salomon” grabs you by the arm as you enter the exhibit area. He keeps on pulling you by the arm while telling things excitedly. At one point, “Akla Kara” passes by you in discussion. Who knows what their problem is this time? The “Granddad and Grandchild” meet your eye up ahead while you are smiling at the traces of Cemal Nadir Güler all around you. Just as you are about to walk off to another piece of the exhibition, you realize the fatherly figure of “Amcabey” sitting at the corner all amiable with a huge belly. You plan on going up to him and asking what it feels like to be a cartoon character in a Turkish comic. Just at that moment, you realize someone else. Isn’t that the “Newly Rich” talking to a crowd of people gathered around him? He must be bedeviling people with his upstart manners…
Cemal Nadir Güler kept on telling people something new with every drawing he made for years. He taught us to “think while smiling”. He kept silent but made his humor talk for himself. He managed to make an eternal name for himself thanks to the comics he drew during a short life span of 45 years and passed away 70 years ago. Now, those works of art are collected in an exhibition. The “Cemal Nadir Güler Exhibition on His 70th Death Anniversary” has been opened on February 27 at the Bursa City Museum which can be visited for 3 months is also the most comprehensive work that has been organized in his name.
The exhibition brings together pieces from the life of Cemal Nadir Güler starting from the first comic he drew up until his final breath. The exhibition that encompasses comics, photographs and articles also brings together reviews about Cemal Nadir Güler and his work. The characters that accompanied Cemal Nadir throughout his art life as he pioneered the art of Turkish comics and took important steps in this field are coming to life during the exhibition. How Güler was inspired from Efruz Bey, a character of Ömer Seyfettin and how over time he transformed it into Amcabey, how he brought knowledge and ignorance, honesty and hypocrisy face to face in his comics and how he teased the perversions in the society… This exhibition has all you want to learn about the history of Turkish comics, about Cemal Nadir Güler, his life, his works and the characters he created.
[1] “Rare” means “nadir” in Turkish
