Tirilye

Tirilye, Engin Çakır

Mudanya’nın 12 km. batısında, Marmara Denizi’nin güneyinde yer alan Zeytinbağı (Trilye) tarihi dokusunu günümüze kadar taşıyan bir kıyı kasabası. MÖ.5. yüzyıldan beri yerleşimin olduğu bölge tarihi kaynaklarda “trigleia”, “bryllion” ve “trilya” gibi adlarla kayıtlı. Güney Marmara’nın değerli ürünlerine antik dünyadan talep artınca Kios (Gemlik), Kurşunlu, Apemeia (Mudanya), Siği (Kumyaka), Trilye (Zeytinbağı) gibi iskeleler kurulmuş, bölge canlılık kazanmıştır. Günümüzde, bölgede üretilen kaliteli zeytinlerden esinlenerek Zeytinbağı adı da bu güzel belde için kullanılıyor.  

Orhan Gazi zamanında, Mudanya ile birlikte Osmanlı topraklarına dâhil edilen Tirilye’nin uzaklığı Bursa’ya 40 kilometre. Salına salına giden bir yol getirecek sizi buraya. Tertemiz havasından aldığınız her nefeste biraz daha huzur dolacak ciğerlerinize. Kırmızı kiremitli damları, dünyaca ünlü zeytinleri, kendine has dokusu ve daracık sokaklarıyla size Bursa’nın bir ilçesine değil de bambaşka bir dünyaya geldiğinizi hissettirecek. Tarihi mekânlarında gözlerinizi doğaya doyuran manzaraları izleyip çayınızı yudumlarken geçmişe dalacak; buradan ayrılana kadar attığınız her adımda farklı bir güzellik keşfedeceksiniz. Adına ilham veren balıklarının tadına varmadan, yemeye doyamayacağınız, dünyaya nam salmış zeytinlerinden kilo kilo tarttırıp yanınıza almadan dönerseniz eksik hissedeceksiniz.

Bölgenin ismi, bölgede sıkça avlanan ve geçim kaynağı haline gelen “barbunya” balığından geliyor. Kelime anlamı ise “kırmızı balık.” Osmanlı Dönemi’nde “Mahmut Şevket Paşa Kasabası” adıyla anılan bu yer, 1963 yılında Zeytinbağı ismini aldı. 2011 yılında açıklanan kararın ardından yeniden Tirilye ismiyle anılmaya başladı. Tirilye, yıllar sonra kavuştuğu ilk ismine dair bir de rivayet barındırıyor. Rivayete göre bu bölgeye Tirilye adını, piskoposlar tarafından aforoz edilerek buraya yerleşen 3 rahip vermiş. İsim konusunda sürekli bir değişim içinde bulunan bölgenin sakinliği, huzuru, doğası konusunda böyle bir durum söz konusu değil. Marmara Denizi kıyısında, tepelere kadar ulaşan zeytinliklerin yamaçlarında bir vadide boylu boyunca uzanmış; daracık sokakları, tarihi binaları, Antik zamanlardan, Osmanlı’dan, Rumlardan kalma hatıralarıyla daha çok kişi tarafından keşfedilmeyi bekliyor. Bu misafirperver bölgede Bizans Dönemi’nden günümüze kadar ulaşan birçok eser var. Örneğin Aya Tadori Kilisesi, 1560 yılında Fatih Cami adıyla yeniden düzenlendi. Dündar Evi Kilisesi ve Kemerli Kilise adıyla bilinen binalar da tarihten bugüne kadar muhafaza edilen diğer yapılardan. Hatta günümüze kadar ulaşan binalardan biri bugün Belediye Binası olarak kullanılıyor.

Antik masal diyarı Tirilye hakkında daha fazla bilgi almak için tıklayın

Başa dön tuşu