Page 152 - Dergi Bursa Nisan 2013

150
geçmiş zaman kipinde
Şaryo sona gelir ve son harfle birlikte
zil sesi duyulur, bu size satır sonuna
geldiğinizi ve kol atmak zorunda
olduğunuzu anlatır. Elleriniz biraz
yorgun da olsa ritimli daktilo tuş
sesleri sizi masa başında alıkoyar.
Kalkıp gitmek istemezsiniz. Satırlara
doğru cümleleri koyana dek, anlatmak
istediklerinizi oraya dökene dek
vazgeçmezsiniz. Şerit sıkışır bazen,
eller biraz mürekkep oluverir. Her
yer sessizdir ve tek ses ondan çıkar
sanki. Kimi zaman serçe parmağınızla
uzanamadığınız büyük harf tuşu
yüzünden yazım hatası yaparsınız.
Kimi zamansa bunu telafi edebilmek
için kimseye hissettirmeden işaret
parmağınızla basarsınız büyük harf
tuşuna küçük bir hınzırlıkla. Asla
daktiloya bakılmaması gerekirken ara
sıra göz ucuyla baktığınız için kötü
hissedersiniz kendinizi. Fakat şunu
bilirsiniz, yazı yazmanın tadı daktilonun
sesinden ve mürekkebinden geçer…
Daktilolar tarih boyunca onca yükü
sırtında taşıdı. Çok çalıştılar; birçok
kitap onlar sayesinde ortaya çıktı.
Çok önemli anlaşmalar, sözleşmeler,
devlet sırları, yazışmalar, hepsi daktilo
tuşlarının kâğıda bıraktığı izlerle hayat
buldu. Birçok şair, yazar ya da kâtip
bu eski dostla anlattı tüm derdini.
Özellikle edebiyat ile her zaman
örtüştü daktilo. Kalem yazdı, karaladı;
daktilo ise tuşladı, rötuşladı… İlk
yapıldığı 1829 yılında elden daha yavaş
yazıyordu. İsmi ise Tipograf’tı. Daha
sonra gerçekleşen denemelerle giderek
hızlandı ve insanlara onlarca vakit
kazandırdı. 1868'de ilk pratik daktilo
yapıldı. 1878'de ise daktilo bir dikiş
makinesinin üzerine yerleştirilmişti.
Şaryo dikiş makinesinin pedalına
benzeyen bir pedalla döndürülüyordu.
Silik ve büyük harf yazabiliyordu. Bu
mahsurlarının yanında büyük ve pahalı
olması piyasaya sürülmesine engel
oldu.
Daktiloların yapımında görülen çeşitli
kusurları yavaş yavaş düzeltilerek
bugün kullanılan daktiloya benzeyen
makineler yapıldı. Hatta meşhur
Zamanın “tuş ettikleri”
Yıllarca insanlara zaman
kazandırdı daktilolar…
Şimdilerde ise klavyeye teslim
olmuş, kazandırdıkları zamanın
içerisinde kayboluyorlar. Şaryo
seslerinin yankısında ritmik bir
hikâyeydi daktilonun yazısı. En
önemli satırları hep daktilolar
yazmıştı.
Hazırlayan: Sezai Evans