76
köşe bucak
every nook and cranny
Utku Akyüz
While this sometimes comes
up as an individual starting
everything from scratch, it is
generally a symbol depicting the
experience of the main character.
The main characters of road trip
movies are never the same at
the end. Road trip movies are
the most popular way of showing
the life and the changes we
experience just like the verse of
Âşık Veysel, “I am on a long and
narrow road...” that symbolizes
life itself. Humankind was once
travelling on horseback a century
ago climbing over mountains,
passing rivers and valleys while
gaining new experiences and
meeting new people everywhere
they went changing themselves
along the way, but now they can
hop on a plane and skip all these
experiences. The goal in real life
is not to go but to reach a holiday
village. To benefit from the one
week that the system is so kind to
offer them.
The main character “Stalker”
in the movie by Tarkovsky is
someone who has stayed out
of this system. We listen to the
long appeals of his wife at the
beginning. She complains about
the fact that she has not listened
to the warnings of her mother
when she told her not to marry
this guy. Because her husband
does not even have a real job. He
secretly allows volunteers into a
forbidden zone surrounded by
wired fences where a mysterious
object had fallen years ago
from the sky. Because you can
reach this object only if you are
accompanied by the people
known as “Stalker” who have the
required mental powers. Rumors
have it that this mysterious
object makes people live a life
changing experience. Our hero
takes two volunteer men with
him and starts a journey that will
change his life. They overcome
many burdens along the way but
for some reason the volunteers
lose their trust in the Stalker as
they approach the mysterious
object. They decid that he is
lying to them. They start rejecting
him. Stalker begs them to take
a few more steps. Even though
they seem as if they do not
believe him, actually they are
afraid of seeing the truth. Maybe
of changing… Eventually they
return. Stalker is left alone and
tells the viewers that he has not
been able to convince even one
person to what he has devoted
his life to. Everyone has given up
at the last steps for some reason.
We do not want to change.
Because we are afraid of the new
“me” that we will turn into when
we see the truth. That is why there
are no journeys that last for days
and nights anymore; what is left
is to enjoy the one week Bayram
holidays.
Arriving or Leaving?
Bu bazen karşımıza sıkışmış
bireyin her şeyi geride
bırakıp sıfırdan başlaması
olarak çıkarken genelde ana
karakterin yaşadığı deneyimi
anlatan bir semboldür. Hiç bir
yol filminde ana karakter filmi
başladığı kişi olarak bitirmez.
Âşık Veysel’in “uzun ince bir
yoldayım...” dizesi nasıl hayatın
kendisini simgeliyorsa yol
filmleri de hayatı ve bu hayatta
yaşadığımız değişimleri
anlatan en popüler yoldur. Bir
asır önce at üstünde seyahat
eden insanoğlu, nice dağlar,
tepeler, nehirler aşarken,
her konakladığı yerde farklı
insanlarla tanışıp çok farklı
deneyimler edinirken ve tüm
bunlar bir bir eklenip onu
değiştirirken, hız çağındaki
insanoğlu şimdi bir uçağa
atlayıp tüm bu deneyimleri bir
çırpıda es geçebiliyor. Gerçek
hayatta yolculuğumuzdaki
amaç gitmek değil bir tatil
köyüne varmak. Sistemin ona
lütfettiği kadarıyla senede bir
haftasını değerlendirmek için.
Tarkovsky’nin “Stalker”
isimli filminde yine “Stalker”
takma adıyla tanıdığımız
ana karakterimiz işte bu
sistemin dışında kalmış biri.
Karısının uzun yakarışlarını
dinliyoruz filmin başında.
Annesinin bu adamla evlenme
uyarılarına zamanında kulak
asmamasından dert yanıyor.
Çünkü kocasının gerçek bir
işi bile yok. O devletin yıllar
önce uzaydan düşen gizemli
bir cismin sonucunda, etrafını
dikenli tellerler ördüğü ve
tüm girişleri yasakladığı
bir bölgeye, gönüllü
insanları gizlice sokuyor.
Çünkü bu gizemli cismin
etrafına sadece “Stalker”
diye tabir edilen, gerekli
mental güçleri olan insanlar
eşliğinde ulaşabiliyorsunuz.
Denilene göre bu gizemli
cisim insanlara hayatlarını
değiştirecek bir deneyim
yaşatıyor. İki gönüllü adamı
daha yanına alıp hayatlarını
değiştirecek bir yolculuğa
çıkıyor kahramanımız. Türlü
badireler atlatıyorlar ama
gariptir ki filmin sonlarına
doğru tam da gizemli cisme
ramak kala, yolcular Stalker’a
olan inançlarını yitirirler. Onlara
yalan söylediğine karar verirler.
Bir çeşit reddediş içine girerler.
Stalker ısrarla onlara sadece
bir kaç adım daha atmaları
için yalvarır. Her ne kadar ona
inanmıyorlar gibi gözükseler
de, aslında gerçeği görmekten
korkuyorlardır. Belki de
değişmekten... Geri dönerler.
Stalker bir başına kalır ve
seyircilere yıllar boyunca
hayatını bu amaca adadığını
ama tek bir kişiyi bile ikna
edemediğini anlatır. Herkes
bir şekilde birkaç adım kala
vazgeçmiştir.
Değişmek istemiyoruz. Çünkü
gerçeği gördüğümüzde
olacağımız yeni “ben” den
korkuyoruz. Onunla ne
yapacağımızı bilmiyoruz. Bu
yüzden artık günler geceler
süren yolculuklar yok; bir
haftalık bayram tatillerini
değerlendirmek var.
Yol filmlerinin neredeyse hiçbirinde konu varılacak yer
olmamıştır. Yolda amaç gitmektir, varmak değil. Her
zaman bir hedef vardır ama yol filmlerinde tema hep
gitmek üzerinedir.
Varmak mı? Gitmek mi?
The destination has never been a subject in road trip
movies. The aim is to be on the road, not to arrive at a
certain destination. There is always a final destination but
the main theme is always about being on the road.
