68
geçmiş zaman kipinde
the past tense
bir anlamı da bu anları
arkadaşlarıyla paylaşmak,
büyüdüğünde kendi
çocuklarıyla paylaşabileceği
renkli anılar biriktirmektir. Bir
yandan çocukluğun verdiği
sınırsız heyecan ve enerjiyi
doğru şekilde harcar; bir
yandan oyunlar ve oyun
arkadaşları sayesinde hayata
hazırlanır. Eskiden ağaç
tepelerine tırmanan, mahalle
aralarında koşuşturan çocuklar
bugün oyun salonlarında;
ceplerinde bin bir marifetli
telefonlar, ellerinde dokunmatik
ekranlarla büyüyor olabilirler.
Ama farklı imkânlara, değişen
zevklere rağmen “son model
çocukluk”larla eski zaman
çocuklarının hala bir ortak
noktası var; “oyun” oynamanın
vazgeçilmezliği…
Bugün birçoğu unutulan çocuk
oyunları, eskiden çocukların
hayatının tek anlamıydı.
Sokaklar, hava kararana
kadar çocuk sesleriyle dolar;
akşam olunca pencerelere,
balkonlara koşan anneler
onları içeri sokmak için
yarışırlardı. Bu dönemleri
yaşayanlar anılarından, hiç
şahit olmamış olanlar da
anlatılanlardan bilirler. Sokakta
oynanan oyunlar, geçmişin
olduğu kadar ayrı bir kültürün
de ifadesiydi. Aslında bu
kültürün izleri hala sıcak.
Sokaklar, parklar hala çocuk
sesleriyle, yeni moda çocuk
oyunlarının verdiği neşeyle
doluyor ama o eski oyunları,
çocukları eğlendirdiği kadar bir
yandan fark ettirmeden hayata
hazırlayan o oyunların çoğu
unutuldu; zamana yenik düşüp
tarihe gömüldü. Saklambaç,
körebe, seksek, köşe
kapmaca, mendil kapmaca,
istop, yakar top, birdirbir
ve daha niceleri… Hepsi
geleneksel çocuk oyunları adı
altında, bugünün büyüklerinin
hafızalarındaki yerini aldı. O
zamanın çocukları bu oyunları
şimdi kendi çocuğuna,
torununa öğreterek bu kültürü
climb trees and run around
between neighborhoods are
now growing up in video-game
centers, with their touchscreen
phones. But despite different
opportunities and changing
tastes, there is still a common
ground between the “new
childhood” and the old times;
the indispensability of playing
games…
Many childhood games that
have now been forgotten were
once the only meaning in the
lives of children. Streets were
filled with the voices of children
until nightfall and mothers would
rush to windows as night fell to
call their children back home.
Those who have lived in these
times know it from memory and
those who have not witnessed
it know it from what has been
told to them. Street games were
also an expression of culture as
much as a representation of the
past. Streets and parks are still
filled with the voices of children
who are playing new kinds of
games but many of those old
games that prepared children for
life while entertaining them have
been forgotten; lost the battle
against time. Hide and seek,
blind man’s buff, hopscotch,
puss-in-the corner, dodgeball,
leapfrog and many others… All
have taken their place among the
memories of adults as traditional
child games. The children of that
time are now trying to ensure this
culture lives on by teaching their
grandchildren these games. They
are striving for their children and
grandchildren to experience the
same kinds of joy but of course
to the extent that technology lets
them to do so…
Old toys have also been lost
much like old games. Toys that
children waited patiently until
they deserved them which got
broken as soon as one started
to play with them… Toys that
children received in accordance
with their gender, family training,
future occupation and dreams…
String haired babies, doll houses
that are not manufactured
anymore and that can only
be seen in various museums,
wooden cars, rattle wheels,
marbles to be swapped… The
most valuable items of their lives
that they played with without
knowing that they would hold
Fotoğraflar (Photos):
Engin Çakır
Gölyazı, Ekim (September) 2003
Kent Ormanı, Ağustos, (August) 2010
