62
doğum yeri bursa
born in bursa
göndermeler yapıyordu. Hem
yarattığı ilk tip olması hem
de farkını ilk ortaya koyan tip
olması nedeniyle Amcabey’in
her zaman özel bir yeri oldu.
Amcabey; takım elbisesi,
melon şapkası, burnunun
üzerindeki küçük gözlükleri;
sevimli gülümsemesi ve şişkin
göbeğiyle toplumun hem
en komik hem de en acıklı
yönlerini ele alan bir simge
haline geldi. Nüktedanlığı,
her karikatürde vurgulanan
pratikliği ile halk tarafından
kısa süre içinde benimsenmiş,
hatta gerçek bir insan
olarak kabul edilmişti. PTT
tarafından 1991 yılında posta
pulu da bastırılan Amcabey,
Türk mizahı için büyük bir
değer olduğu kadar ünü
ülkenin sınırlarını da aşmış
bir tiplemeydi. Öyle ki Cemal
Nadir, Walt Disney’den
esinlenerek Amcabey için
bir çizgi film denemesinde
bulunmuş; ancak o dönemin
teknik imkânsızlıkları ve yeterli
desteği görememesi nedeniyle
bu çalışmayı yarım bırakmak
zorunda kalmıştı.
Her zaman genç ve yeni
yeteneklere fırsat vermek ve
onları desteklemek gerektiğine
inanan Cemal Nadir, bu
sebeple yarışmalar düzenledi
ve birçok öğrenci yetiştirdi.
Onlara elinden gelen her türlü
imkânı sunuyor, çizmeleri ve
yetenekleri doğrultusunda
ilerlemeleri için cesaret
veriyordu. 1941 yılında Vedat
Günyol ile birlikte çocuklara
hitap eden “Arkadaş” isimli
dergiyi yayınladı. Resimli
Dünya, Yücel, Karikatür gibi
dergilerde karikatürlerine yer
verilen Cemal Nadir, 1943
yılında Akşam gazetesinden
ayrılarak Cumhuriyet
“Ah, I wish I was well, wear
my slippers, move around
in this room and draw in
that corner.”
Cemal Nadir is known to have
married four times and is known
as the forerunner of the comic
understanding that makes people
laugh and think at the same time.
However, contrary to this; one
of his friends who realized that
Cemal Nadir smiled very little
approached him one day and
told him that his manners did not
suit his surname. Cemal Nadir
replied by saying that his full
name is “Nadir” Güler (meaning
‘Rarely Smiles’). The humor of
Cemal Nadir comes from his
sharp wits, observation ability
and his perspective on life but
in 1947 he died when he was
only 45 due to blood poisoning
and left the comic world deeply
saddened. His name was given to
many streets in Bursa, Istanbul,
Ankara, Tekirdağ, Yalova; national
and international cartoon strip
contests were organized in
his name. A statue of him was
erected in Bursa. The Cartoonist
Association deemed 2002 as the
“Cemal Nadir Year” due to the
celebration of his 100th birthday.
His sudden death was due to a
sickness that could have been
avoided had it been today. His
last words according to some
sources are indications of his
passion for his craft. “Ah, I wish I
was well, wear my slippers, move
around in this room and draw in
that corner.”
Cartoon strips were maybe where
he expressed himself best and
felt free the most… He told of
his sensitivities, hopes, dreams,
pains, values and even all his
life with drawings. He left behind
works that still shed light to those
who wish to follow his footsteps.
Humor is the greatest weapon
against exploitation, class
discrimination and injustice and
he used it so well that everything
done to give him justice is always
lacking.
