100
eğitimin psikolojisi
Psk. Ayşegül Alkış
Terapi seanslarında en çok
zorlandığımız alan şudur: çocuğun
kendisini tekrar çocuk gibi hissetmesi.
Birçok ebeveyn için çocuğunun büyük
gibi konuşması, büyük gibi davranması
zeka belirtisiyken, uzmanlar için olduğu
yaşı yaşaması, ona göre davranması,
kendini böyle kabul etmesi daha
önemlidir. Bunun için neler yapılabilir:
• Özgür çizim günleri:
Fırça, kalem
kullanmadan parmak boyalarla ya da
farklı nesnelerle boyama denenebilir.
Burada amaç güzel bir resim çıkarmak
değil, ellerimizin özgürce hareket
etmesine izin vermektir.
• Özgür yazım zamanı:
Aile etkinliği
olarak yapacağınız bu çalışmada
çocuğun başlatacağı cümleyi diğer aile
fertleri birer cümle ekleyerek devam
ettirir. Birkaç tur bu şekilde devam eder
ve en sonunda aile bir öykü yazmayı
başarır. Edebi bir değeri olmasından
çok, aile fertlerinin düşüncelerini
özgürce ifade etmesi gereklidir.
• Özgür hareket zamanı:
Evde ister
müzik eşliğinde ister sessiz bir
ortamda, aile üyeleri gününü nasıl
geçirdiklerini beden hareketleriyle
anlatabilirler.
• Özgür duygu zamanı:
Duygu ifadesi,
hem yetişkinler hem çocuklar için
zordur. Bu nedenle özgür ifade için
basit çalışmalar denenebilir. Bugün
bir yüz olsaydı yüzünü nasıl çizerdin?
Bugününe 1-5 arasında nasıl bir puan
verirdin? 1 çok kötü-5 çok iyi gibi. Bana
bugününü tek kelimeyle anlat bakalım.
• Özgür oyun zamanı:
Anne babalar
oyun içinde yetişkin olduklarını
kanıtlamak, göstermek isterler. Bu
çocuğun oyun kurmasını, devam
ettirmesini, neden-sonuç ilişkisi
kurmasını engeller. Örneğin, 3
yaşındaki bir çocuk kule oyunu
oynadığında anne-baba “bak şimdi
onu koyarsan düşecek, bak demiştim,
düştü” diyebilir. Bunun yerine “nasıl
yapsan iyi olurdu, hadi sen bana ne
yapacağımı söyle” diyebilir. Böylece
çocuk kendisini yönlendirilmiş
hissetmeyecektir. Özgür oyun,
bilinçdışının ortaya çıkmasına da çok
yardımcı olacaktır. İyi bir gözlemle
özgür oyundan birçok ipucu elde
edebilirsiniz.
• Özgür drama:
Çocuklar taklit etmeyi,
“miş gibi” yapmayı çok severler.
Burada özgürlük içinde kimi, nasıl
canlandırmak istediğini sorabilir ve
size küçük bir gösteri hazırlamasını
isteyebilirsiniz. Aile ilişkilerini
geliştirmek açısından en iyi yöntem
anne-babayı canlandırmasıdır. Böylece
çocuğunuzun gözünden kendinizi
seyredebilirsiniz. Önemli olan burada
herhangi bir engellenmede, ketlemede
bulunmamaktır. Aynı şekilde siz de onu
canlandırırsanız onun için iyi bir gözlem
çalışması olacaktır.
• Özgür yemek:
Çocuğunuzla birlikte
yemek hazırlamak, burada saçma da
olsa birçok malzemeyi karıştırmak, en
sonunda tadına bakıp birlikte yememek
zaman zaman sınırların dışına çıkmanın
keyfini de size gösterecektir.
Tüm çalışmalarda özgürlüğün
sınırsızlık olmadığını anlatır, kendisini
rahat hissettiği anları anlatmasını
isterseniz en verimli etkinlikleri evde
yapmış olabilirsiniz. Özgürce yaşayan,
özgürlükten keyif alan ailelerin
oluşması dileğiyle…
Çocuklar için
özgürlük…
Özgürlüğü en güzel yaşayanlardır çocuklar; istedikleri gibi oynarlar,
özgürce koşarlar, özgürce çizerler... Ta ki bir yetişkinle karşılaşana
kadar. O zaman başlar kurallar; “öyle ağaç mı olur, evin çatısını
kırmızı boya, yavaş koş düşersin, hiç uçan at olur mu” derken
çocuğumuzun içindeki özgür düşünme, özgür hareket etme
davranışları yerini koşullu ve korkulu adımlara bırakır.