Page 57 - Dergi Bursa Kasım 2012

55
sesle ve çok konuşmamak, adaba
uymayanları uyarmak hamam
kültürünün en temel özellikleri olmuş.
Hemen hemen her evde hali hazırda
hamam bohçaları varmış. Çeşit çeşit
havlular, fildişi taraklar, işlemeli
peştamallar, bohçada bulundurulan
eşyalardanmış... Birçok ritüelin
yaşandığı hamamlarda gelin hamamı
ayrı bir ihtişama sahipmiş. Düğünden
birkaç gün önce yapılan gelin
hamamı, evlerine sabun gönderilerek
davet edilen misafirlerle tam bir
curcuna havasına dönermiş… Erkek
tarafıyla davetli sayısı görüşülür ona
göre davetli listesi oluşturulurmuş
ve hamam ücreti erkek tarafından
tahsis edilirmiş… Eğlence ile birlikte
gelinin çeyiz sandığından; işlemeli
peştamallar, hamam tasları, sedef
ve fildişi taraflar, havlular soğukluk
bölümünde misafirlere teşhir edilirmiş.
Gelin, peştamalın üzerine futa ve
omuzlarına keyfiye denilen ince
püsküllü bir örtü bağlayarak diğer
kızlardan ayrı görünüme sahip olurmuş.
Soğukluk havuzu ve sıcaklıktaki göbek
taşı etrafında üç kez dönülmesi adetten
sayılırmış… Gelin misafirlerle sohbet
eder, şarkılar söylenir, ikramlar yenilir
içilirmiş. Gelin sıcaklıkta yıkandıktan
sonra tören tamamlanırmış.
Lohusa ya da kırk hamamında
ise; bebek doğumunun 40. günü
sonrasında yapılırmış. Başta ebe
olmak üzere, akraba konu komşu
davet edilir, anne ve bebeğin sağlık
kontrolleri yapılır, çocuk sağlığı,
bakımı konularında bilgi alışverişinde
bulunulurmuş. Düğünü andıracak
kadar gösterişli olan kırk hamamları
yapılırmış. Lohusa, bir gelin gibi ipekli
peştamalla kuşanır, sedef nalınlar
giyermiş. Bebek şal ile kundaklanırmış.
Hamamcıyla hamam ustası lohusanın
kollarına girer, önde gümüş
buhurdanlıklarda öd ağacı yakılarak
şarkılar eşliğinde, camekândaki
havuzun etrafı dolaşılırmış. Lohusa
yıkanarak gusül abdestini alır, beline
bir kuşak bağlanarak bir nevi sağlık
kontrolünden geçirilirmiş. Çocuk
ebenin kucağında, sıcaklıkta yıkanırmış.