Page 61 - Dergi Bursa Kasım 2012

59
Bursa’da hamam kültürünün tarihi
çok eskilere dayanıyor. Bugün hala o
dönemin adıyla anılan Roma hamamları
kuşkusuz bilinen en eskileri. Ancak,
eski çağlarda bol ve sıcak olduğu
için ilgi gören hamam ve kaplıcalar,
daha sonra hem inanç sisteminin
gereği olarak hem de ekonomik
değer taşıdığı için yoğun ilgi görmüş,
sayıları onlarla ifade edilir olmuştur.
İlk Osmanlı hamamları, Orhan Bey ve
kardeşi Alaaddin Bey’in Hisar içinde
yaptırdıkları hamamlardır. Onları,
yine Orhan Bey’in günümüzde Aynalı
Çarşı olarak anılan hamamı, Murat
Hüdavendigar’ın Nalıncılar Hamamı,
Yıldırım Bayezid’in külliyesinin içinde
yaptırdığı hamamlar, Sultan Çelebi
Mehmet’in ve II. Murat’ın yaptırdığı
hamamlar izler. Jüstinyen'in iki kubbeli
hamamına, Murad Hüdavendigar'ın
1511'de iki kubbe daha ilave ettirmesi,
Osmanlı’nın hamam kültürüne ve
kendinden önceki kültürel birikime
verdiği değerin açık bir göstergesidir.
1800’lü yıllarda Bursa’ya gelen yabancı
seyyahlar, kent merkezindeki hamam/
kaplıca sayısını 27, köylerdeki hamam
sayısını ise 100’ü aşkın olarak ifade
ederler.
Bursa’daki hamam sayısına ilişkin
en çarpıcı veri, ünlü gezgin ve anlatı
ustamız Evliya Çelebi’ye aittir. Evliya,
Bursa’da 17. yüzyılda evlerdeki özel
hamamlar da dâhil olmak üzere 3
bin kadar hamam olduğunu belirtir.
Kuşkusuz bu abartılı bir rakam
olarak gözükmektedir. Ancak, kent
merkezlerindeki hamamlara ilave olarak