52
detay
details
Avrupa Yakası ile arasına
çekilen zincirin ağırlığına
dayanamayarak yıkılmıştı. Bazı
Avrupalı tarihçiler tarafından
“Leander Kulesi” olarak
da adlandırılan ve küçük
bir ada üzerinde bulunan
kulenin tarihi, hakkında
anlatılan efsanelerle daha da
zenginleşiyor. Bir akşamüstü
onun karşısına geçip çayınızı
yudumlarken, o güne dek
hakkında duyduklarınızı hayal
etmek başka bir keyiftir; yanına
gidip bildiklerini kulağınıza
fısıldamasına izin vermek
bambaşka...
Herkese hitap eden birden
fazla hikâyesi var Kız
Kulesi’nin. Ortak yönleri ise
kadınlar… Burada yaşamış,
aşkın ateşinden ya da ölümün
soğuk nefesinden kaçmak
için bir şekilde buraya gelip
saklanmış kadınlar. Afrodit’in
aşka yenik düşen rahibesi
Hero, Bizans Kralı’nın talihsiz
kızı, Battal Gazi’nin uğruna
denizleri aştığı sevgilisi...
Kız Kulesi’nin Romalı
şair Ovidius’un aktardığı
ve Çanakkale Boğazı ile
paylaşılan hikâyesine göre
Hero ve Leandros’un aşk
yuvasıydı burası. İki aşık gizli
saklı yaşıyorlardı kulede.
Leandros aşkı uğruna her
gece kıyıdan, kuleye kadar
yüzüyordu. Ancak bir gece
iri dalgalarla baş edemeyip
canından olan Leandros,
biricik aşkını büyük bir
kedere sürüklemişti. Onsuz
kalmayı göze alamayan Hero
ise bir an bile düşünmeden
kendini kuleden aşağı atarak,
sevgilisinin ardından sulara
gömüldü. Kız Kulesi’nin en
bilinen belki en çok anlatılan
yılanlı hikâyesi ise Bizans
imparatorunun, doğumu
bayramlarla kutlanan kızıyla
ilgili. Efsaneye göre bir bilge
imparatora kızının 18 yaşına
bastığı gün zehirli bir yılan
tarafından öldürüleceğini
söylemiş. İmparator buna
inanmayı reddetse de
kendince bir önlem almaya
karar vermiş ve kızını denizin
ortasında, hiç kimsenin
ulaşamayacağına inandığı
adanın üzerindeki kuleye
göndermiş. Ancak kaderden
kaçmak ne mümkün? Genç
kız 18 yaşına bastığında
ona gönderilen hediyeleri
açarken, hediyelerin arasında
bulunan meyve sepetinden
zehirli bir yılan çıkmış ve kızı
ısırarak oracıkta canını almış.
Kadere karşı gelinemeyeceğini
anlayan imparator ise en
azından kızının ölüsünü
yılanlardan korumak için ona
pirinçten bir tabut yaptırmış.
Bu tabutu da Ayasofya’nın
en yüksek yerine koymalarını
emretmiş. Efsaneye göre bir
süre sonra tabutta görülen
iki delik, yılanın kızın peşini
bırakmadığı anlamına
geliyormuş. Kız Kulesi’nin
bir başka hikâyesinin de aynı
zamanda “Atı alan Üsküdar’ı
geçti” deyiminin çıkış noktası
olduğuna inanılıyor. Hikayede
Üsküdar tekfurunun kızına âşık
olan Battal Gazi, kızını ondan
korumak isteyen tekfuru alt
edip sevdiği kadına kavuşuyor.
Tekfurun kızını bu kuleye
kapatarak Battal Gazi’den
kaçırması bir sonuç vermiyor
ve Battal Gazi, tekfurun
kızıyla birlikte tüm hazinelerini
sakladığı bu kuleyi yıllarca
gözetleyerek sabrının sonunda
istediğini alıyor. Kızı alan Battal
Gazi Üsküdar’ı geçiyor ve Kız
Kulesi efsanelerinin arasına,
tarihe iz bırakacak bir hikâye
daha eklenmiş oluyor.
Siz hangisine inanmak
isterseniz, dinlerken
gözünüzde canlanan hangi
efsaneyi kendinize daha yakın
hissederseniz onu tercih
edersiniz. Ama unutmayın
ki Kız Kulesi’ni görmeden,
onu seyre dalıp gitmeden,
büyüsüne kapılıp anılarına
kendinizi kaptırmadan
İstanbul’u görmüş, şehrin
hakkını vermiş sayılmazsınız.
there and let it whisper all these
tales to you…
The Maiden’s Tower has many
stories that appeal to everyone.
Their common ground is
women… Women who have
lived here or who have hidden
here to run away from the fires
of love or the cold breath of
death. Hero, the priestess of
Aphrodite who succumbed to
love, the hapless daughter of
the Emperor of Byzantium, the
lover of Battal Gazi for whom he
sailed many seas… According
to the story told by Ovidius, the
Roman poet of the Maiden’s
Tower, this was the love nest of
Hero and Leandros. The two
lovers used to live in hiding.
Leandros used to swim to the
tower every night for his love.
However, Hero was drawn to
immense grief when one night
Leandros could not overcome
the giant waves and drowned.
Hero threw herself down to the
waves without thinking even for
a second because there was
no way she could live without
him. The story with the serpent
that is most frequently told
about the Maiden’s Tower is
related with the daughter of the
Emperor of Byzantium, the birth
of whom was celebrated with
festivals. Legend has it that a
wise man told the emperor that
her daughter would be killed
by a poisonous serpent when
she reached the age of 18. The
Emperor has refused to believe
this but still he decided to take
precautions thus sending her
daughter to this tower on this
island in the middle of the sea
which no one could reach. But
who can escape from faith?
When the young girl was opening
the gifts sent to her for her 18th
birthday a poisonous serpent
has sprang forth from the fruit
basket among the gifts and killed
her instantly with one bite. The
emperor, accepting the fact that
one cannot escape from faith,
has ordered a brass coffin to be
built for her daughter to protect
her from the serpents at least in
her death. He has ordered this
coffin to be placed in the highest
place at Hagia Sophia. Legend
has it that the two holes on the
coffin prove that the serpent has
never let the girl go. Another
legend about the Maiden’s Tower
is believed to be the basis for the
saying, “Atı alan Üsküdar’ı geçti”
(Early bird catches the worm). In
this story, Battal Gazi is in love
with the daughter of the feudal
landlord of Üsküdar in the end
overcoming him for his love. The
landlord tries in vain to hide his
daughter in this tower but to no
avail, for in the end Battal Gazi
observes this tower for years
and rejoins his lover as well as
overtaking the treasure of the
landlord. Battal Gazi takes the
girl and passes from Üsküdar
thus completing another legend
about the Maiden’s Tower that
will leave a mark in history.
You can prefer whichever legend
appeals to you or whichever
you can conjure up in your mind
while listening. But never forget:
you will not have seen Istanbul
without seeing the Maiden’s
Tower, without watching it for
hours and letting yourself go to
its magical tales.
