62
bursa dokusu
bursa motifs
16. yüzyılın sonları…
Osmanlı’nın Batılılaşma
yolunda en önemli adımlarını
attığı dönem… Rönesans ile
üstünlüğü ele alan Avrupalı
devletlerin etkisi altında geçen
yıllar… Yaşam tarzları, günlük
hayatlar ve tabi ki sanatlar
ve sanatçılar da bu etkiden
nasibini almıştı. Tanzimat
Dönemi’nde yaşanan bu
değişimler, edebiyatçıları
ikilemde bırakmış; alafranga ve
alaturka karmaşasında, eski ve
yeni arasında kalmalarına sebep
olmuştu. Feraizcizade Mehmet
Şakir, bu dönemde Moliere’den
aldığı ilham ve Bursa’ya tiyatro
adına büyük yenilikler getirmiş,
imkânlar sunmuş olan Ahmet
Vefik Paşa’nın desteği ile hem
Türk edebiyatı hem de Türkçe
adına en değerli eserleri
verdi. Yalnızca tiyatro değil,
matbaacılıktan salnameciliğe
birçok alanda başarılı çalışmalar
hayata geçirdi.
Feraizcizade Mehmet Şakir’in
Buhara göçmeni bir ailenin
çocuğu olarak Bursa’da
doğduğu biliniyor ancak doğum
tarihi bazı kaynaklarda 26 Aralık
1852, bazı kaynaklarda ise 24
Ocak 1853 olacak geçiyor.
Mehmet Şakir’in babası olan
Hacı Hasib Efendi, annesi
Fatma Hanım’ın ikinci kocası…
Fatma Hanım ilk kocası Hoca
Hasan Efendi’den hamileyken,
babası Hacı İbrahim Efendi
onları boşatmıştı. Sebebi ise
Hasan Efendi’nin tarihi Bursa
yangınını izlemeye giderken
karısını kapıları kilitli bir evde
bırakmış olmasıydı. Fatma
Hanım bu boşanmanın ardından
Sahaflar Çarşısı’nda kitapçı
dükkânı olan, Mehmet Şakir’in
babası Hacı Hasib Efendi
the Ottoman styles. Inspired by
Moliere, Feraizcizade Mehmet
Şakir brought about many
innovations in the field of theater
in Bursa during this period,
providing many opportunities
and writing many works of art
with the support of Ahmet Vefik
Pasha which were valuable for
both Turkish literature and Turkish
language in general. He carried
out many successful works in the
fields that range from printing to
the publishing of yearbooks.
It is known that Feraizcizade
Mehmet Şakir was born in Bursa
as the son of an immigrant family
from Bukhara, however his date
of birth is written in some sources
as December 26, 1852 whereas
other sources indicate his date of
birth as January 24, 1853. Hacı
Hasib Efendi, father of Mehmet
Şakir is the second husband of
his mother Fatma Hanım… Hacı
İbrahim Efendi, father of Fatma
Hanım had forced his daughter
to divorce from Hoca Hasan
Efendi while she was pregnant.
The reason was that Hasan
Efendi had locked his wife in the
house when leaving to watch the
Bursa fire. Following this divorce,
Fatma Hanım married Hacı Hasib
Efendi, father of Mehmet Şakir
who had a bookstore at the Used
Book Bazaar. The family name
“Feraizcizade” of Mehmet Şakir
comes from the word “feraiz”
meaning “occupation related
with heritage issues” which had
been carried out by the family
for many generations. He spent
his childhood in their wooden
house at the Alacamescit
Neighborhood of Bursa reading
the books his father sold at the
bookstore. Realizing his son’s
interest in books and knowledge,
Hacı Hasib Efendi taught him
Arabic, Farsi and French after
which he sent him to the French
Consulate in Bursa so that he
could get a good education.
Mehmet Şakir whose father had
