36
yakın plan
BULUTSUZ BİR GECEDE başınızı
gökyüzüne kaldırıp en parlak yıldızı
aradınız mı hiç? En parlağı, “o”dur
mutlaka. Diğerleri birer kum tanesi
ise “o” bir çakıl tanesidir. Elif Şafak’ın
Mahrem isimli kitabına göre, göğün
üçüncü katında yaşayan bir güzeldir
“o”. Elinde bir aşk aynası tutan,
gizemli… Halen âşık olup olmadıklarını
ve eğer âşıklarsa kime âşık olduklarını
hatırlamayanlar, o’nun aşk aynasına
bakarmış. Gördükleri yüz âşık oldukları
kişinin yüzü olurmuş.
Hayatımıza farklı alanlardan farklı
isimleriyle dâhil olan, gece boyunca
yansıttığı ışığıyla her daim üzerimize
aşk iksirleri döken, türkülerimizde
sevgiliyi anlatan Venüs, Türklerle yakın
ilişkisi olan bir yıldız. Bozkır yaşamında
sıkça gördükleri Kutup Yıldızı’na
destanlarında yer vermiş Türkler. Çok
güzel bir kız olarak nitelemişler.
Yıldızları onların sevgilisi olmuş çoğu
zaman… Hayatlarındaki en önemli şeyi,
atları sevgili yıldızlarıyla korumuşlar
ve "Atları koruyan, Çoban Tanrısı"
demişler. Kimi kutup yıldızı olmuş,
kimi Zühre Yıldızı… Zaten türkülere de
yansımış bu sevgi:
“Soramadım bir çift sözü.
Ay mıydı gün müydü yüzü?
Sandım ki Zühre Yıldızı.
Şavkı beni yaktı geçti…”
Batı “Venüs”, Arap dünyası ise “Ez
Zühre” diye bahsetmiş o’ndan. Kadının
güzelliğinin sembolü olmuş. Hatta
Araplar Zühre yıldızının bir zamanlar
kadın olduğuna inanmış. Mitolojide
ise; şehvet, müzik, kadın(dişilik) ve
aşkı temsil eden Sabah Yıldızı, eski
astronomi bilgilerine göre üçüncü
gökte, kutlu bir yıldız... Güneş sistemi
içinde yer alan Venüs, güneşe uzaklığı
bakımından ikinci sırada olmasına
rağmen, üzerine yüklenen anlamlarla
en yakın olanı… Afrodit’in Roma
mitolojisindeki ismi olan Venüs,
tanrıça olmasının yanı sıra tabiatın da
doğurucu gücünü ve güzelliğini temsil
ediyor.
Venüs’e "Akyıldız" diyenler olduğu
gibi, Doğu Anadolu’da Sarı Yıldız,
Kanlı Yıldız, Mavi Yıldız da deniyor.
Rivayete göre bir kervan, bu yıldızın
erken doğması yüzünden gece yarısı
yola çıkmış ve bu yüzden haydutlar
tarafından talan edilmiş. Bu olay
Şarkışlalı Âşık Veysel tarafından şöyle
aksedilmiş türkünün içine:
"Kanlı yıldız, sarı yıldız.
Sunam ağlar, sarı yıldız.
Selâm götür, sen al yıldız.
Yaldız ey, yıldız, yıldız, yıldız!"
Sabahını arayan gecelerde en göze
çarpan şey yine kutup yıldızıdır.
Kaybolanlar yolunu ona bakarak
bulabilirler. Gece ile şafak arasındaki
zaman diliminde en parlak şey yine
Kutup Yıldızı’dır. Kimi zaman dünyaya
en yakın gök cismi olan ayı bile
gölgede bırakır.
Venüs, Zühre, Çoban, Tan, Sabah ya da
en bilindik ismiyle Kutup Yıldızı… Yıldızların
en parlağı, karanlıkta ilerleyenlerin kılavuzu,
kadın, sevgili ve çoğu zaman umutların
birleşim noktası…
Gökyüzündeki umut
