49
Son balo, son Sarı
Zeybek, son kudret
O gün yine sokaklar insan
doluydu. Ancak bu kez
Bursalılar çifte mutluluk
yaşıyordu. Ata, yeniden
Bursa’daydı ve Merinos
Fabrikası hizmete açılıyordu.
Bursa gazetesi bu tarihi günün
haberini birinci sayfadan verdi
ve o sayıyı ipek kumaşa bastı.
Bursa’da kaldığı son gece,
Bursa Belediyesi onuruna
bir balo düzenlemişti ve
Atatürk aslında bu baloya
katılamayacak kadar hastaydı.
Dinlenmesi gerekiyordu
ama bu gereklilik onun
umurunda değildi. Daveti geri
çevirmenin kabalık olacağını
düşünen Atatürk tüm asaleti
ve zarafetiyle katıldı baloya.
Dimdik durdu, dans etti,
sohbetlere katıldı; bir anlamda
hastalığına meydan okudu.
Balodan ayrılmadan önce
ise bedenindeki yorgunluğu
yansıtmamak için direndiği
gözlerini orkestraya çevirerek
zeybek çalmalarını istedi,
Sarı Zeybek… Müzik başlar
başlamaz gerçek bir efe gibi
dizlerini yere vura vura, tek
bir figür bile atlamadan dans
etmeye başladı. Etrafındakiler
nefeslerini tutmuş hayranlıkla
onu izliyordu. Ancak bu
hayranlığa karışan bir de
hüzün vardı. Salondaki herkes
onun hasta olduğunu ve
kendini bu denli zorlamaması
gerektiğini biliyordu ama
hiç kimse ona engel olacak
tek bir söz edemiyordu. Tek
yapabildikleri gözyaşlarını
ondan gizlemeye çalışmaktı.
Gazi Paşa durumun farkına
vardıkça hareketleri daha da
sertleşiyor, çevresindekilerin
hüzün dolu gözleriyle
karşılaştıkça adımlarını daha
sert vuruyordu yere. Dans
bitti, Gazi Paşa doğruldu ve
etrafına bakarak: “Zeybekte
insanın yorgunluğunu
dindiren bir kudret var.”
dedi. Bozulan sağlığına inat
yerinde olan keyfini, salonu
çınlatan bir kahkaha atarak
ispatlamak ister gibiydi. O
geceyi köşkünde dinlenerek
geçirdikten sonra ertesi gün
İstanbul’a döndü. “Naçiz
vücudu” ruhunun bitmek
tükenmek bilmeyen enerjisine
ayak uyduramıyordu artık,
yorulmuştu. Atatürk ne kadar
dirense de vücudu artık
dinlenmek istiyordu.
Bursa’ya son gelişinden birkaç
ay sonra tüm yurtta yarıya
indirildi bayraklar… Gazi
Paşa sonsuzluğa uğurlandı
ve ardında gözü yaşlı bir
millet bıraktı. Gazetelerin
manşetlerinde bu acı kayıptan
bahsediliyor, her şehirde
anma törenleri yapılıyordu.
Gazi Paşa Bursa’da, Ata’nın
Bursa’ya 1925’teki üçüncü
gelişinin ardından gazete
ilanıyla yapılacağı duyurulan
Atatürk Anıtı önünde anıldı.
29 Eylül 1925 tarihli Yeni Fikir
Gazetesi’nde yayınlanan
“Ankara, İstanbul ve hatta
bazı illerimiz, Gazi Paşa’mızın
heykelleriyle güzel şehirlerini
süslüyorlar. O büyük adamdan
devrimlerin ışığı yükseliyor.
Merinos Fabrikası’ndaki Atatürk odası
Ataturk room in Merinos Factory
1927 basımlı Osmanlıca Atatürk Nutku
(Sn. Dr. Nihat Reşat Atav’ın Bursa Kent Müzesi’ne bağışı)
Ataturk Speech in Ottoman published in 1927
(courtesy of Dr. Nihat Reşat Atav to Bursa City Museum)
Bursa Kent Müzesi’ndeki Atatürk köşesi
Ataturk Corner within Bursa City Museum
