Page 98 - Dergi Bursa Aralık 2012

96
geçmiş zaman kipinde
O yıllarda telgraf en popüler iletişim
aracı olmuş. İlk telgraf hattı ise 1843
yılında Washington, D.C. ile Baltimore,
Maryland arasına çekilmiş. Fazla
değil, 169 sene öncesine gittiğinizi
hayal edin. Şehirleri, insanları birbirine
bağlayan yegâne iletişim aracının
mektup olduğu zamanlara... Ne internet
ya da televizyon ne de telefon var.
Telgraf ilk elektrik akımıyla çalışan
iletişim aracı olarak tarihteki yerini
aldığında büyük bir ilgiyle karşılanmıştı.
Çok uzunca bir süre popülerliğini
korudu ama o da zamanın akışı
içerisinde tarih sahnesinden adım adım
uzaklaştı ve bugün tozlu raflarda....
Nasıl çalışırdı?
Elektrikli telgraflar, bir verici, bir alıcı ve
ikisi arasına çekilmiş elektrik hattından
meydana geliyordu. Vericiye Maniple
denirdi. Maniple telgraf şebekesindeki
elektrik akımını açıp kapayan
anahtarlardı. Manipleye basınca devre
tamamlanır ve telgraf şebekesinden
akım geçerdi. Karşı tarafta ise
alıcılar vardı. Alıcılar, elektromıknatıs
bobinlerden yapılmışlardı. Elektro
mıknatısın karşısında ileri geri hareket
edebilen madeni bir çubuk vardı. Bu
çubuk elektro mıknatıstan akım geçtiği
zaman hareket eder, çubuğun ucundaki
mürekkepli kalem bir kağıt şerit
üzerine nokta (.) veya çizgi (-) şeklinde
şekiller çizerdi. Sesle çalışan alıcılar
da vardı. Bunlar kağıt bir şeride yazı
yazmak yerine, sert bir cisme vurarak
tıkırtı çıkarırlardı. Tecrübeli telgraf
operatörleri, bu tıkırtıları dinleyerek
mesajı çözerlerdi. Burada kısa tıkırtı
nokta (.), uzun tıkırtı çizgi (-) anlamına
gelmekteydi…