75
ÇAĞLARDAN BERİ simgesel olarak
daha çok olumsuz çağrışımlar yüklü;
en açık renk olan iyiyi, temizi, aydınlığı,
Ying’i ve yaşamı temsil eden “beyaz”ın
zıddı olarak, en koyu renk kabul edilir.
Sınırsız karanlığın, kötülüğün rengidir.
Işığı emer ve yansıtmaz. Bu nedenle
daha çok gecenin, şeytanın, pisliğin,
nefretin, uğursuzluğun, mutsuzluğun,
kirliliğin, acı çekmenin, suçun, günahın
rengi (bkz:cennetten kovulduklarında
Adem ile Havva’nın giysilerinin rengi)
olarak kabul edilir. Tüm renklerin
yok oluşu ölümü çağrıştırdığına göre
ölümün rengi de “o”dur. Zaten çoğu
toplumda ölüm anlamına gelir.
Kazandığı olumsuz anlamların yanı
sıra, tek tanrılı dinlere geçişle birlikte
rahiplerin, yas tutanların, devlet
adamlarının giysilerinin rengi olarak
saygısızlık ve ciddiyet yananlamlarını
da kazandı “o”. Yas giysisinin
rengi olarak, çağlar boyu özellikle
güney bölgelerinde dul kadınların
ölene dek giydiği giysiler, yeniden
evlenemeyecekleri ya da evlenseler bile
kovulacakları anlamını taşıdığı için yine
ölümü ve acı çekmeyi simgeledi. Yüz
yıllardır yasın rengi.
Hıristiyanlık’ta ve İslam'da;
gelişmeyen durağan değerleri, mutlak
devinimsizliği, yani ölümü simgeliyor.
Psikolojik bakış açısında da, gece
görülen rüyalarda, tüm öteki renklerin
görünmez olduğu, tüm ışıkların
yok olduğu karanlıklarda, kaosu,
karmaşayı, kötülüğü, uğursuzluğu,
korkuyu, bilinçaltını ve ölümü çağrıştırır.
Ancak, tüm bu olumsuz çağrışımlara
karşın, tüm dinlerde yaratılış öncesini
de simgeleyen ve Empedockles'e göre
toprağın rengi olan bu renk, köklerinde
verimli toprağın, doğurganlığın,
bolluğun (yağmur bulutlarının
rengi) rengi olup yaşamsal gücü de
simgeleyerek olumlu yananlamlar da
kazanır. Bolluk tanrıçalarının rengi
olması da(Isıs, Athone, Aphrodite)
bunun göstergesi sayılabilir.
Kuran'a ve Mevlana'ya göre ise, tüm
öteki renklerin vardığı yer olan mutlak
renktir. Örneğin, Mekke'nin taşının
parlak rengi, Tanrı'ya en yakın yer
olarak kabul edilen en uç noktada, bu
renkle parlak beyazın birleşerek aynı
olduğu yerde, kendinden geçmenin
doruğa ulaştığı anı simgeler.
Simyacılara göre ise, değişikliğe
uğramayı simgeleyen evre ("I” oeuvre
au noir"), kimyasal bir tepkimede
maddenin ayrışıp başka bir maddeye
dönüşmesi anlamına gelir. Simya
formülünden yola çıkarak, metalleri
altına dönüştürerek elde etlikleri "Büyük
eser"in ilk ve en önemli aşamasıdır.
Bu anlamda; zorlu deneyimleri, acıyı
simgelediği kadar bilgeliğe ulaşmada,
değişimde, yeni değerler kazanmada
da en önemli adımdır.
Ying Yang felsefesinde beyazla iç içe
geçen bir şekilde sembolize edilir.
“Her iyinin içinde bir kötülük, her
kötünün içinde bir iyilik vardır...” Ying
Yang sembolünün yang kısmı, bilinen
ve söylenenlere inat; ışığı, aydınlığı,
pozitif düşünceyi, gündüzü ve yaşamı
çağrıştırır. Beyaz yani ying kısım ise,
karanlığı, ölümü, negatifliği ve geceyi
çağrıştırır. Kısaca zıtlar birbirini besler.
Japonya’da “mutluluk”tur, tüm dünyaya
inatla…
Sarı kadar dikkat çekici, kırmızı kadar
şehvetli, mavi gibi soğuk, turuncu
gibi sıcak değildir. Gizemlidir. Ne
söylediğini anlayamazsınız kolay
kolay. Gücü anlatır bazen. Dikkat
edilirse, makam arabalarının rengidir.
Konsantrasyonu arttırır. Einstein
konsantre olabilmek için perdelerini bu
renkten seçmiştir.
Karşı koymanın, yok saymanın
rengidir. Bazen sessizliğin. Terk
edilmişliğin rengi olsa en çok yine “o”
yakışırdı. Bazen de kurtarıcıdır, usta
bir kamuflajcı... Özellikle kadınların,
kilolarını kapatmak için tercih ettiği tek
renktir.
Simgesel olarak çağrıştırdıkları aslında
saymakla bitmiyor SİYAHIN(KARANIN).
Türkçe'de olumsuz anlamları daha
çok "kara" ile verilen siyah renk "kara
cahil","kara gün", "kara haber", "kara
toprak", "kara mizah", "kara sürmek/
kara çalmak", "karabasan", "karaborsa",
"kara sevda" gibi pek çok sözcük ve
deyimde umutsuzluğu, üzüntüyü,
geri kalmışlığı, cehaleti, korkulu düş
ve kabusu, sıkıntılı ruh durumlarını,
lekelenmeyi, iftirayı, yasadışılığı, ölümü
ya da felaketi çağrıştırır. Fakat tüm
bunların aksine, “gecenin en karanlık
anı, şafak sökmeden az öncedir...”
