99
eğitimin psikolojisi
Psk. Ayşegül Alkış
BİLİNDİĞİ GİBİ öğrenmenin temelinde
merak yatıyor. Zorla, merak olmadan
yapılan öğrenmeler ise unutulmaya
mahkumdur. Bu nedenle öğretmenlerin,
ebeveynlerin kullanması gereken merak
duygusu çocukların ilgisini kesinlikle
çeker. Gizemi kullanmaya evde
başlayabilirsiniz. Evde yapılabilecek
olan etkinlikler arasında şifreler ve
gizem oyunlarını söyleyebiliriz. Küçük
bilmecelerle bazı eşyaları saklayarak
eğlenebilir ve çocuğunuzu araştırmaya
itebilirsiniz. Örneğin “en sevdiğin
kazağın, şimdi bil bakalım nerede? Al
sana küçük bir ipucu, yemek yiyoruz
he o yerde!” gibi. Çocuğunuzla ayda
birkaç kere bile yapabileceğiniz
bu etkinlik evinizi daha keyifli hale
getirebilir.
Merakı ve gizemi bilimle birleştirmek
ise çocuğunuz için daha ilginç olabilir.
Bunun için küçük teleskop, mikroskop,
insan bedeninin farklı formları
(plastikten yapılmış organlar, iskelet
sistemi gibi) kullanabilirsiniz. Bunları
çocuğa sunarken “acaba nasıl oluyor,
neler varmış, neyi incelesek” gibi
yönlendirmeler yaparsanız neleri merak
ettiğinizi de göstermiş olursunuz. Bu
konuda adından da anlaşılabileceği
gibi Tübitak yayınlarının “Meraklı Minik”
dergisini de takip edebilirsiniz.
Anne - babanın gizem konusunda
model olması, meraklarını sürdürmeleri
bunu çocukla paylaşmaları da önemli.
“Hep merak ederim, Antarktika nasıl bir
yer diye” derken çocuğunuzun aklında
bir soru uyandırırsınız. “Piramitler
hep bana gizemli gelmiştir” derken
çocuğunuzda “Acaba orası nasıl bir
yer” düşüncesini oluşturursunuz.
Bunları birlikte araştırmak ise gizemi
kullanabileceğiniz en iyi davranış
olacaktır. Birçok internet sitesi,
oyuncak, sesli-aktiviteli kitaplar gizemi
kullanıyor. Bunlardan yaralanabilirsiniz.
Son olarak kitap okuma becerisini
geliştirmek ve çocuğunuzu hevesle
okurken görmek isterseniz de gizemli
kitapları tercih edebilirsiniz. Bunun
için size önerebileceğim birkaç kitap
bulunuyor. Jon Scieszka’nın Zamanda
Gezinen Üç Kafadar - Da Vinci Bize
Dâhi Dedi, Silke Lambeck’in Esrarengiz
Komşu, Gülsevin Kıral’ın Gizli Formül
Hangi Zarfta ve Vladimir Tumanov’un
Kraliçeyi Kurtarmak çocuklarınızın
elinden bırakmak istemeyeceği
kitaplardır. Hepsi merak duygusunu
heyecanlı bir olay örgüsü içinde
sunuyor. Çocuklarınızın çok severek
okuduğunu göreceksiniz.
Yetişkinlerin dünyasında hala etkili olan
merak duygusunu kullanan gizemli
durumlar, bu sıralar reklamlarda
gördüğümüz “Bu sakız ne’li?” gibi
bilmeceler, merak duygumuzu
hala kaybetmediğimizi gösteriyor.
Bu nedenle hem kendimiz hem de
çocuklarımız için gizemi keşfetmeye,
birlikte araştırmaya şimdiden
başlayalım!
Miniklere “merak” aşılayın
Gizem, hem çocuklar hem yetişkinler için devamlı olarak ilgi çeken bir durum. Gizemin bu kadar çekici
olmasının nedeni ise tabi ki merak duygumuz... “Gizemli bir insan, gizemli bir konu, gizemli bir şehir”
gibi tanımlamalar bizi araştırmaya, keşfetmeye yöneltir. Peki bunu çocuklarda nasıl kullanabiliriz?
