92
kavram defteri
Hakan Akdoğan
KÜLTÜRÜ BİR METİN BİÇİMİNDE
DEĞERLENDİRMEK, bu çok katmanlı
olguyu boyutlarından soyutlayarak
sığ bir alana hapsetmekle eşdeğerdir.
Kaldı ki bir kültür parçacığını irdelerken
bile tüm dinamikleri göz önünde
tutmak, etkilerini hesaplayarak kültürün
değişimine hangi noktalarda ve hangi
biçimlerde yol açtığını net olarak
ortaya koymak gereklidir. Bunlar için
çok açılı araştırmalar, anketler, veriler
kullanılmalı, akademik saptamalarda
bulunulmalıdır. Bunun aksi, bir
yargılamadan ibaret olacaktır.
Popüler kültüre yönelik önyargılar
seçkinci bir kültür bakış açısından
kaynaklanmaktadır. Bu da kaçınılmaz
olarak bu tutumun odağında
bulunan medyaya cephe almamıza
neden olacaktır. Popüler kültür
değerlendirmesi bir anda medya
eleştirisine dönüşecektir. Elbette
doğru saptamalar ortaya çıkacaktır
ama küçücük bir yanlış değerlendirme
domino taşı gibi doğruları devirmeye
başlayacak, tüm metni geçersiz
kılacaktır. Diğer taraftan bakıldığında
yapılacak eleştirilerin birçok açıdan üst
düzeyde ve akademik değerde olması
durumunda hedefine ulaşması mümkün
değildir zira popüler kültür üreticisi
ve tüketicisi bu frekansta iletişime
kapalıdır. Ayrıca bu düzeyde metinlerin
popüler hale gelme ihtimalinin sıfır
olması nedeniyle durum popüler
kültürün üzerinde, berisinde, yanında,
yöresinde kalmaktadır.
Şunu da not olarak düşmek gerekir:
Popüler kültür alanında kendilerine yer
bulan ve buralarda konforla ikamet
eden akademisyenler durumun,
durumlarının farkındadırlar. Bir filmin en
çok para kazanan aktörleridir onlar.
Şöhret, popüler kültür kavramının içinde
devinen en önemli katmandır. Şöhret
alanı diye nitelendirilebilecek alana
popüler kültürün altından ve üstünden
yolculuklar bulunmakta, yolcular alt
kültür tarafından alkışlanırken üst
kültür tarafından eleştiri kaynağına
dönüşmektedir.
Halkın şöhrete bağımlılığı giderek
artmaktadır. Kişiler yaşamlarında
arzu nesnesine dönüştürdükleri tüm
eksiklikleri şöhretlerin üzerinden
gerçekleştirmek için boş bir çabaya
girmektedirler.
Şöhretler elbette kültürel ürünlerdir.
Onların toplum üzerindeki etkileri, derin
ve kendiliğindenmiş gibi görünebilir.
Ancak, genellikle, hiç de doğal
olmayan bu süreç ajanslar, halkla
ilişkiler uzmanları, pazarlama personeli,
reklamcılar, fotoğrafçılar, kozmetik
uzmanları, kişisel asistanlar, menajerler
ve daha onlarca kişi ve grubun
eklenebileceği aracılar tarafından
yönetilmektedir. Görevleri; önce
birilerine şöhret kazandırmak, sonra
şöhretli kişilerin, hayran topluluklarının
gözünde sürekli bir çekicilik yaratacak
biçimde topluma sunumlarını organize
etmektir.
Şöhretlerin öz benliği ile topluma
sunulan benliği aynı mıdır? Değildir.
Gerçek benliğiyle başkalarının gördüğü
Popüler
kültürün
sahte ışığı
